მასალა: განსხვავება გადახედვებს შორის

06:12, 8 აგვისტო 2019-ის ვერსია

<big>'''გავალაკი'''</big> ---- ესე არს მეფეთა თავს ზეით საფარებელი ნაქსოვთაგან, საჩრდილობელი (სულხან-საბა); სარეცელთ გადასაფარებელი, ჩრდილობელი [[კატეგორია:გ]] <big>'''გადრი'''</big> ---- სპორტული თამაშობა ცხენითა და ბურთით (თბილისი) [[კატეგორია:გ]] <big>'''გავალო'''</big> ---- ხმელი ხილი შაქრით და ნუშით გატენილი(ხმელი ქლიავი)(სულხან-საბა);"ხმელი ქლიავი, ინა ალიბუხარი"(დ.ჩუბინაშვილი). [[კატეგორია:გ]] <big>'''გავარსი'''</big> ---- ოქრომჭედლობაში ნივთის შემკობის ერთ-ერთი ხერხი. ---- [[კატეგორია:გ]] [[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გავლით შეტევა'''</big> ---- საზღვაო ბრძოლის ხერხი, რომლის დროს ურნალიანი ხომალდი მჭიდროდ ადგება გვერდიდან მოწინააღმდეგის ხომალდს(კოლხეთი). ---- [[კატეგორია:გ]] [[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]] [[კატეგორია:ნაოსნობა]] ---- ---- <big>'''გათერძვა'''</big> ---- დასვენებული, საყანე მიწის შესამზადებლად გაზაფხულზე, აპრილ - მაისში, გუთანით ან ჯილღათი მოხვნა. საანეულო თერძვა, საანეულო ხვნა. გამოიხატება მიწის სამგზის დახვნაში. ---- [[კატეგორია:გ]] [[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გათრეულა'''</big> ---- ხვნის პირველი დღე, ზედმეტად უხნავდნენ გუთნის დედას ან სოფლის, ან მოდგამის ყველაზე გაჭირვებულ წევრს. პირველი დღის ხვნა. „პირველ დღეს სამად შებმული გუთანი არ იძლეოდა იმის საშუალებას, რომ მუშაობა ნორმალურად წარმართულიყო. ხარი ხარს არ იცნობდა, მეხრეც გადაჩვეულიიყო უღელზე ჯდომას და ხარების მიყოლებას. ყოველივე ამის მოწესრიგებაში საკმაოდ დიდი ნაწილი დღისა იკარგებოდა". ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]] [[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გაიმი'''</big> ---- ძვ. ქართული წარმართული ღვთაება, მისი კერპი აღმართული იყო მცხეთაში. ეს იყო ვერცხლისაგან ჩამოსხმული ქანდაკება, რომელიც არმაზის კერპს ედგა მაცხნივ, ხოლო მეორე კერპი გაცი ედგა მარჯვნივ და იყო ოქროსი. ქართველ მეცნიერთა აზრით, ისინი უცხო ღვთაებები არ ყოფილან, არამედ იყვნენ"ღმერთნი მამათა ჩვენთა..." (ლეონტი მროველი). გაიმ გაცთან ერთად ახ.წ. IV ს-მდე მოაღწია და სხვა კერპებთან ერთად დაიმსხვრა წმ. ნინოს მცხეთაში შემოსვლის შემდეგ. ლიტ.: გიორგი ქავთარაძე, წარმართული იბერიის ღვთაებათა არსისათვის, http://iberiana.wordpress.com/about/iberia-/ ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] ---- <big>'''გაკვეთილი აფრა'''</big> ---- იხ. გაჭრილი აფრა (კოლხეთი). ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გაკვერვა'''</big> ---- ოქრომჭედლობაში ლითონის დამუშავების ერთ-ერთი წესი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გალა'''</big> ---- გასაშრობად და შესნახად დაწნული ბოსტნეული ან ხილეული; ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გალავანი'''</big> ---- ქალაქს, ციხესიმაგრეს ან რაიმე ნაგებობას შემოვლებული ჩვეულებრივი ქვიტკირის კედელი, ზღუდე. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გალები'''</big> ---- ნაჭრებად დაჭრილი მორები ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თუშეთი]] [[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გალენიში ტაბაკი'''</big> ---- მიცვალებულისათვის მიძღვნილი სუფრა თუ ოჯახში ერთდროულად ბავშვიც დაიბადებოდა და მიცვალებულიც ესვენა, მაშინ დღის შემდეგ გალენიშის (გარეულის) სახელზე სუფრას დგამდნენ, ბაშვის მფარველობს შესთხოვდნენ ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გალერა'''</big> ---- რომაული წარმოშობის გრძელი, მსუბუქი და მსწრაფლმავალი საბრძოლო ხომალდი ერთი ან რამდენიმე რიგი ნიჩბებითა და აფრებით. გვხვდება კოლხეთში. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გალია'''</big> ---- მავთულის ან რკინის ბადით შემოსაზღვრული სადგომი ცხოველთა ან ფრინველთა დასამწყვდევად. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]] <big>'''გალიაკი'''</big> ---- # გალია კაცთა საჯდომი" (სულხან-საბა); # ცალკე სადგომი პატარა ოთახი ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გალივანდი'''</big> ---- სინ. გალიბანდი ყარაჩოხელლთა შავი ფერის, მრგვალი , აკეცილი ქუდი, ცხვრის დახუჭუჭებული მატლისაგან გაკეთებული.მისი ზედა ნაწილი მაუდისა იყო, ხოლო ბეწვი კრაველის. საგალივანდე კრაველი ორი კვირის განმავლობაში გამოყავდათ:ფიცარზე აკრავდნენ, ხეხდნენ, არბილებდნენ დაღანაკით, ბერტყავდნენ და ახუჭუჭებდნენ ფარდახტის დახმარებით. ასეთივე წესით მზადდებოდა კრაველის საყელოები და ქუდები. XIX ს-ში საქართველოს დიდ ქალაქებში გალივანდის ქუდებისა და კრაველის დამზადების სპეციალური სახელოსნოები არსებობდა. ხელოსნები გაერთიანებული იყვნენ ამქარში. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]] <big>'''გალიფე'''</big> ---- მუხლებს ქვემოთ ვიწრო და ზედა ნაწილში ფართოდ გამყვანილი შარვალი.ჩექმებში ჩასატანებელი. ეწოდა ფრანგი გენერლის გვარის მიხედვით. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]] <big>'''გალობა'''</big> ---- ხმით შესრულებული მუსიკალური ნაწარმოები რელიგიური ხასიათისა, საეკლესიო სიმღერა, საგალობელი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნება]] <big>'''გამანაგი'''</big> ---- „ერთი დღის სახნავი" (სულხან-საბა) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გამანათვლა'''</big> ---- ხელოსნის ამქარიდან გამოსვლა სიბერის გამო. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გამანოყიერებელი მორწყვა'''</big> ---- დასავლეთ საქართველოს ბარის აგროკულტურის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ელემენტი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მებაღეობა-მებახჩეობა]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გამაში'''</big> ---- თბილი ნაქსოვი, რომელსაც სიცივეში იცვამენ ფეხსაცმლის გარედან ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]] <big>'''გამბული ხერხი'''</big> ---- სანავე ფიცრების დასაჭედებელი ხელოსნის იარაღი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გამეიდნება'''</big> ---- მიწის მოსწორება ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გამინდვრება'''</big> ---- ერთ-ერთი რიტუალი, რომელიც სრულდება მოყვარებს შორის ქორწილიდან ძეობამდე. ამ რიტუალში მთავარი ადგილი ნათლიას ეკავა, რომელიც პატარძალის თავის ოჯახში პატიჟებდა და შემდეგ მთელი ნათესაობითა და პურ-მარილით მინდორში ან წყლის პირას გადიოდნენ. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] ---- <big>'''გამირი'''</big> ---- # ბრტყელი რკინა აქეთ-იქით თავმოხრილი ლურსმანივით ხის შენობის ხეების გადასაბმელად; # ერთმანეთისაგან დაშორებული გასწვრივი ხეების შემაერთებელი ფალანგა, ხარიხა; # კარის, ფანჯრის ზედა ან ქვედა ფიცარი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გამოთეგვა'''</big> ---- იხ. დაგმანვა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თუშეთი]] <big>'''გამოკვერვა'''</big> ---- გრდემლის კვერის ცემით გამოყვანა რისამე გამოჭედვის დროს ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გამოსყიდვითი ქორწინება'''</big> ---- ქორწინება, როცა პატარძლისთავის მის ოჯახს მიეცემა საფასური (ფული ან საქონელი) ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გამოსაღები'''</big> ---- მიწის სარგებლობისათვის დაწესებული გადასახადი ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გამოფიცრება'''</big> ---- (ძვ. ქართული აღრუნჩვა) ნავის გვერდითი ფიცრების ლპობის დროს მათი აძრობა და ახლით გამოცვლა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გამოყევრება'''</big> ---- მორების მოთრევის დროს ყევარი ხარის შებმა უღელიში ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გამოწკეპა'''</big> ---- გრდემლიზე პირის აწყობა, გამოპირვა (რკინეულის, თოხის, ბარისა და მისთ.) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გამცხადება'''</big> ---- ნათლიღება (ფშავი, ხევსურეთი, თუშეთი) (იხ. ნათლისღება). ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:თუშეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''განაგული'''</big> ---- მოვლილი, ნოყიერი მიწა, რომელსაც პატივს აყრიან და ქვებისაგან ასუფთავებენ ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მებაღეობა-მებახჩეობა]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''განატეხი'''</big> ---- ნამცხვარი, რომელსაც აცხობენ რაჭაში ხვავისა და კალოს ბარაქისთვის განკუთვნილ დღესასწაულებზე. ზოგადად, საწესო პურის სახელია. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''განაყრობა'''</big> ---- მთიულეთსა და გუდამაყარში ასე უწოდებენ პატრონიმიას. მასში შეიძლებოდა გაერთიანებულიყო ერთი ოჯახის გაყრის შემდეგ მიღებული ოჯახების ერთობლიობაც და ა.შ. უახლოეს განაყრებს ერქვათ ახლო განაყრები, ხოლო დაშორებულებს-ძველი განაყრები. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მთუილეთი]][[კატეგორია:გუდამაყარი]] <big>'''განემსვა'''</big> ---- ორნამენტით, დალიანდაგებით, პარალელურად ან ჯვარედინად კერვა, ან ქსელვა. განემსვა შეიძლება შალზე, იშვიათად, ტილოზეც. ტექნიკის მხრივ არსებობს განემსვის სამი სახე: . საბეჭურით, . წეროს მახრითა და . განემსვა. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''განცხდაბი'''</big> ---- განცხადება, წყალკურთხევა, ნათლისღება სვანეთში, სადაც განცხადების წინა დღით იწყება სულთა მოხსენიების დღეობა ლიფანალი(იხ.), რომელიც გრძელდება მომდევნო კვირის ორშაბათამდე. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''განჯაფა'''</big> ---- სათამაშო ქაღალდის სახე (თბილისი)ძველებური ბანქოსებური სათამაშო, მუყაოს, ძვლის ან ხის დასურათებული ფირფიტები. განჯაფის თამაში საქართველოში ირანიდან შემოსულა და გვიანდელი ფეოდალური ხანის აღმოსავლეთ საქართველოს არისტოკრატიულ წრეებში გავრცელებულა. XIX საუკუნის II ნახევარში უკვე მივიწყებული ჩანს. განჯაფა შეუძენია და წელს კავკასიური მუზეუმის ეთნოგრაფიის კაბინეტისათვის გადაუცია ქართველ მწერალსა და ეთნოგრაფს რაფიელ ერისთავს. ლიტერატურა: ჟორდანია გ., კავკასიური მუზეუმის დაარსება საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ისტორიის შესწავლისათვის, თბ., ; ჩაჩაშვილი გ., ქსე, ტ. , გვ. , თბ., ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თბილისი]] <big>'''განჯინა'''</big> ---- ოთახის კედელში ჩაშენებული კარადა, სპარსეთიდან შემოსული სიტყვა. ქართლში მისი სინონიმია თახჩა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''განჯური'''</big> ---- თეთრ ყურძნიანი ვაზის სასუფრე ჯიში. აზერბაიჯანსა და საქართველოში გავრცელებულია სხვადასხვა სახელწოდებით: განჯური, განჯური თითა, განჯური თეთრი, ელიზავეტოპოლის თეთრი, თავრიზი, შირაზული ანუ შორაზული, ყარსის ყურძენი. ივ. ჯავახიშვილი მას სპარსულ ენდემურ ჯიშად თვლის და მის თავდაპირველ სახელწოდებად შირაზულს მიიჩნევს. ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გაპიტლვა'''</big> ---- მიწის განოყიერება ნაკელით ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მებაღეობა-მებახჩეობა]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გარაბადი'''</big> ---- კავებიანი ან რქებიანი დგამი, ტანსაცმლის საკიდარი(ძვ. თბილისი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თბილისი]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გარდანა'''</big> ---- ერბოკვერცხი ან რძეში ჩაფხვნილი პური ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თუშეთი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]] <big>'''გარდასახვა'''</big> ---- (აქ:) სპეციალური მოქმედებების ან საგების საშუალებით ადამიანის მიერ განსხვავებული სახის მიღება. გარდასახვა ფართოდ არის გავრცელებული სატოტემურო წინაპრების-ცხოველების თაყვანისცემასთან, მიცვალებულთა, წინაპართა კულტსა და ა.შ. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გარე'''</big> ---- (აქ:) სოფლის გარეთ, სხვა სოფელში მაცხოვრებელი ნათესავი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მთიულეთი]] <big>'''გარეები'''</big> ---- მთა-რაჭაში საცხოვრებელი ნაგებობის (დუროიანი სახლი)მეორე სართული შუა წელში, კერიის ჭერიდან ჩამოშვებული ხარიხები ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გარე საქმე'''</big> ---- საქალებო საქმის დანაწილება დიდ ოჯახებში.შედიოდა მინდვრის გაწმენდვა ქვებისაგან, ძნაების შეკვრა და სხვა(აღმ.საქართველო) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მებაღეობა-მებახჩეობა]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გარეშამო'''</big> ---- კარ-მინდამო, ეზო ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]] <big>'''გარიგარია'''</big> ---- დაქსელვის სახე ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გარო'''</big> ---- წვნიანი საჭმლის თავზე მომდგარი ცხიმი(აღმ.საქართველოს მთიანეთი); კერძის სახეობა (გურიაში) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:კვება და საკვები]] <big>'''გარსაგები'''</big> ---- ფქვის დროს პირველად წამოსული ფქვილი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გასამალო'''</big> ---- საწესო ქადა. აცხობდნენ ახალი წლის მეორე დღეს(აღმ.საქართველოს მთიანეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გასახურავი'''</big> ---- შინ მოქსოვილი შალი, რომელსაც მიცვალებულს აფარებდნენ (ფშავი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გასილავება'''</big> ---- მარცვლეულის არწყვის დროს გადასწორება. ხორბალით სავსე ჩანახიზე ჯოხს გადაატარებენ ზედმეტის გადასაყრელად (ქართლი, მესხეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:სამცხე]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გადასწორება'''</big> ---- მარცვლეულის რწყვის დროს. „ჩანახით სავსე ხორბალს თავზე ჯოხით გადაუსვამენ, რასაც გაიტანს, ის უნდა გადაყარონ, რაც დარჩება იმას ეძახიან გასილავებულს"; იტყვიან „სილა მმართებდაო თუ თავბმულიო... არა, სილა იყოო". ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გასინჯვა'''</big> ---- ოჯახის ნახვა (საპატარძლოსი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გასლოგნილი'''</big> ---- ღომის ჯიში ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გასუქება'''</big> ---- (აქ: )გაკეთება, მიწის გაპატივება ნაკელით (კახეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გატარაღება'''</big> ---- კბილებდაჭრილი ტარიღით ქვის გათლის პროცესი (იმერეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გაქუსვლა'''</big> ---- სამეთუნეო მიწის ფეხით დაზელვის პროცესი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გაღალვა'''</big> ---- # დაწყევლა,გათვალვა, ავი თვალის კვრა; # იხ.ნავის გაღალვა. ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გაღორვა'''</big> ---- ხვნის დაწყების წინ სახნავი ყანის გასუფთავება ქვებისაგან ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გაცი'''</big> ---- წარმართული ღვთაება.მისი კერპი აღმართული იყო მცხეთაში (იხ.გაიმი\\გა) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გაწერა'''</big> ---- ნიადაგის გაჭრა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გაწროწინება'''</big> ---- მარცვლეულის მარაგის დიდი მომჭირნეობით ხარჯვა (თუშეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თუშეთი]] <big>'''გაჭრილი აფრა'''</big> ---- ორად გაკვეთილი აფრა, რომელსაც იყენებენ ძლიერი ქარიშხლის დროს.გაკვეთილი აფრა არ აძლევს ქარს საშუალებას დაგლიჯოს იგი, თავად მეაფრეებს შრომაც შედარებით უმსუბუქდებათ, რადგან გაკვეთილი აფრის დაშვება -გაშლა გაცილებით იოლია(სინ. გაკვეთილი აფრა, აქარო აფრა). ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გახაიბრება'''</big> ---- გახეიბრება. თუ ერთხელ მობრუნებული ქალი ქმარს მეორედ გაექცეოდა, მაშინ ქმარი მას დაასახიჩრებდა - ცხვირს ან ხელს მოკვეთდა და ისე უშვებდა (ფშავი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]] <big>'''გახარვა'''</big> ---- შემოდგომაზე დათესილ ყანაზე არონის (იხ. არონა)გატარება; იგივე ჩაღარვა//ჩახვნა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გახუტული'''</big> ---- ხევსურული ორნამენტი, ირიბი ჯვრის სახით წარმოდგენილი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გებენი'''</big> ---- თივის დიდი, ოთკუთხედი ზვინი (სვანეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]] <big>'''გედაბოზი'''</big> ---- ლაზური ნავის ზედა ფიცარში ჩასმული ძელი, რომელზედაც მიიბმება ბაგირი ნავის წყლიდან ამოსათრევად ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გედაბოძი'''</big> ---- იხ.გედაბოზი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გეიშა'''</big> ---- # გარეთა სამოსელი, პალტო (გურია) # ტყავის მოკლე ჩასაცმელი (კახეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]] <big>'''გეზელი'''</big> ---- მამალი მონადირე ფრინველი-შევარდენი, ქორი ან მიმინო ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]] <big>'''გელა'''</big> ---- # ცეცხლის საჩხრეკი, ხის ან რკინის კეტი მოღუნული ბოლოთი; # ლურსმნის ამოსაღები რკინის კეტი მოღუნული ბოლოთი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გელაზი'''</big> ---- ზეთის სახდელი დიდი, მრგვალი ქვა.ბრუნავს ღერძის გარშემო ძირითადად გამწევი ძალის გამოყენებით.სელის ზეთის სახდელი დიდი მრგვალი ქვა, , ან მ. დიამეტრის. მას ფიქალი ქვებისგან აგებულ კალოზე გამწევი ძალა ატრიალებს და დაცერებული ძგიდის მეშვეობით წნეხავს მარცვალს. გავრცელებული იყო აღმ. საქართველოში (თრიალეთი, ჯავახეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:ჯავახეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გელაქნური'''</big> ---- კალმახის ჯიში გოგჩის ტბაში (სევანის ტბა, სომხეთი) ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გელენი'''</big> ---- ზედაკაბა სახელოების გარეშე ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]] <big>'''გემა'''</big> ---- ნახევრად ძვირფას ან ძვირფას ქვაზე ამოკვეთილი წარწერა, ან რაიმე გამოსახულება ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გემნა'''</big> ---- ტყავის მოქსანელი ხელსაწყო (ხევსურეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გემსართავი'''</big> ---- იხ.ბაკშაგი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გენეზისი'''</big> ---- დაბადება, წარმოშობა, საწყისი. ეთნოლოგიაში გამოიყენება ეთნოსის წარმოქმნისა და კულტურის ელემენტების წარმოშობის სათავეების გამოსავლენად. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ტერმინები]] <big>'''გეომანტი'''</big> ---- ქვიშით ან მიწით ბედის მკითხავი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გეონი'''</big> ---- (ძვ.)ხელშუბი, პირძგიდე ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]] <big>'''გერგეტულა'''</big> ---- მოხეური სამხმიანი საფერხულო სიმღერა. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევი]][[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნება]] <big>'''გერი'''</big> ---- ცოლ-ქმარში ერთ-ერთის შვილი სხვა ქორწინებიდან ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გერისთობა'''</big> ---- ტრადიციული რელიგიური დღესასწაული ქართლში, აგვისტოს ბოლოს ან სექტემბრის დასაწყისში.გერის წმ.გიორგის სალოცავში მიდიან ქართლის მრავალი სოფლიდან. შუა გერისთობა განსაკუთრებით აღინიშნება არგოში, სუიში, ერეთში, ორდსა და დიცში.აქვს სამი „სწორი":თავგერისთობა , შუაგეისთობა და ბოლოგერისთობა. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გერმა'''</big> ---- რბილი, წმინდა, ძირითადად ბატის ბუმბული, რომლისგანაც მზადდება საუკეთესო ხარისხის ბალიში. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გერში'''</big> ---- „ნაკოდთა მცირე სისხლი"(სულხან-საბა) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხალხური მედიცინა]] <big>'''გეჯა'''</big> ---- # მოკლე მორი, ომელსაც გული ამოთხრილი აქვს და იხმარება ცხოველებისათვის წყლის ან საჭმლის ჩამოსასხმელად, სკად და ა.შ.; # ცივი წყლის ჩასასხმელად და ორთქლის გასაციებელი ხის მოწყობილობა არყის გამოხდის დროს. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გეჯურე'''</big> ---- ღომის ჯიში ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გვაბანაკი'''</big> ---- ტანსაცმლის ერთ-ერთი ელემენტი, ზედა სამოსი, ძირითადად, თექისა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]] <big>'''გვალი'''</big> ---- სვანურ საცხოვრებელ ნაგებობაში საქონლის სადგომი. გვალის ერთი კარი საქონლის შესასვლელია. მას აქვს საქონლის თავის გამოსაყოფი ფიცარი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გვამი'''</big> ---- (აქ:) ხის ჭურჭლის, ჭინჭილიას მუცელი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჭურჭელი]] <big>'''გვარალი'''</big> ---- ლეჩხუმში უწოდებენ ბალახისგან დამზადებულ ძნის შესაკრავს.მის სინონიმად გურიაშიში იხმარება წირეხი; მომკილი ხორბლის შესაკონი, ულო ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გვარვალა'''</big> ---- ყანის სარეველა მცენარე (იმერეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გვარი'''</big> ---- # დაბადებით ან ქორწინებით მიღებული და შთამომავლობით გადაცემული სახელწოდება, ომელიც ერთვის ადამიანის საკუთარ სახელს; # სისხლის ნათესავთა ერთობა.რომლის წარმომავლობას მამის ან დედის მხრიდან საერთო წინაპარს უკავშირებენ და საერთო სახელწოდება აქვთ. ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გვარლი'''</big> ---- # კანაფის ან ფოლადის მავთულების ბაგირი; # ნავის კიჩოდან ანძის დამჭერი კანაფის (სელის)თოკების ერთობლიობა, ომლებიც გამიზნულია აფრის, ანძისა და მისთ. დასამაგრებლად. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გვაროვნული ბირთვი'''</big> ---- სისხლის ნათეავთა მჭიდროდ შეკრული ჯგუფი გვარში ქორწინების საშუალებით მოსულთა საპირისპიროდ ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გვაროვნული საბჭო'''</big> ---- გვარის ყველა თანასწორუფლებიანი წევრის ან უხუცესთა შეკრება მნიშვნელოვანი საქმეების გადასაწყვეტად, რომლებიც დაკავშირებული იყო მოცემული კოლექტივის სასიცოცხლო ინტერესებთან. ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გვარჯილა'''</big> ---- სხვა დანიშნულებასთან ერთად იხმარება თოფის წამლის დასამზადებელ მასალად ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გვაჯა'''</big> ---- დაბალი ტანის უშნო კაცი (სამცხე-ჯავახეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამცხე]][[კატეგორია:ჯავახეთი]] <big>'''გვედო'''</big> ---- საჯდომელი კუნძი(სულხან-საბა) ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გველგუთანა'''</big> ---- მოხნული მიწის საოშავი გუთანი, უფრო მოხრილია ქუსლთან (შიდა ქართლი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გველეშაპი'''</big> ---- მითოლოგიური, ზღაპრული, საზარელი ურჩხული, რომელიც წარმოდგენილი ჰყავდათ უზარმაზარი, ფრთიანი გველის სახით.ხალხურ ზეპირსიტყვიერებაში მას უმთავრესად წყლის სტიქიას უკავშირებენ. უწოდებენ ასევე საავდრო ღრუბელს. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გველისპირული'''</big> ---- ფშავში კარგი ხმლის ეპითეტია. იგულისხმება, რომ მისგან დაჭრილი კაცი არ მორჩება, რადგან „შხამიანია". ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]] <big>'''გველჭკანდერი'''</big> ---- იხ.ოლეჭკნდერი ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გვემი'''</big> ---- # ბეღელი, საკუჭნაო, ასდაც ინახებოდა წლიური სარჩო (სვანეთი) # სარიტუალო კვერი, რომელიც ჭირნახულის, დოვლათის სიმბოლური გამოსახულებაა(სვანეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გვერგვი'''</big> ---- # საახალწლო, სარიტუალო ვაზის ცხრა რქისაგან დაწნული ჩიჩილაკის ატრიბუტი.ზოგჯერ იგი ცალ-ცალკე იდებოდა საახალწლო ტაბლაზე. მას შიგნით ჯვარედინად თხილის ტოტები ჰქონდა ჩამაგრებული და მორთული იყო მარადმწვანე მცენარით. წვერებზე მაგრდებოდა წითელი ვაშლები ან ბროწეულები, რომლებშიც ჩარჭობილი იყო ვერცხლის თეთრი მონეტები. გვირგვინის მსგავსია ჩიჩილაკის კალპი, რომელიც ამავე პრინციპით მზადდებოდა.ორივე სიცოცლის ხის სიმბოლოა (სამეგრელო); # სვანეთში გვერგვი კეთდება თხილის ტოტებისგან და ეწოდება გვირგვედი\\გირგვედი; # ხის ან წნელის რგოლი, რომელსაც გადააცვამენ ღობის ორ სარს გასამაგრებლად. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გვერდებგაშლილი ნავი'''</big> ---- ფართოდაა გავრცელებული, განსაკუთრებით ჭოროხზე, მტკვარსა და ალაზანზე ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გვერდივენახი'''</big> ---- ფერდობზე გაშენებული ვენახი (რაჭა) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]] <big>'''გვერდითა'''</big> ---- ცხენებისა და ზოგჯერ, ხარების სადგომი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მეცხოველეობა]] <big>'''გვერდის აფრა'''</big> ---- ქანდარაზე მისაბმელი აფრის ვერტიკალური ბოლოები ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა] <big>'''გვერდმიმდგომი'''</big> ჭურის გადატანის დროს გვერდით მიმყოლი მამაკაცები. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]] <big>'''გვერდმიმყოლი'''</big> ---- იხ. გვერდმიმდგომი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]] <big>'''გვერები'''</big> ---- სიმინდის ან პურის ძნა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გვიმე'''</big> ---- ჭის გვირგვინი, თავი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გვიმიანი წისქვილი'''</big> ---- # წყლის წისქვილის უძველესი სახეობა, გავრცელებული წყალმცირე ადგილებში, სადაც წყლის ჭავლი თვითდინებით ვერ აბრუნებს წისქვილის ფრთას და აკეთებენ საგანგებო რეზერვუარს. მასში დაგროვილი წყლით აბრუნებენ წისქვილის ბორბალს; # ისეთი წისქვილი, სადაც ჩადის და გროვდება წყალი (რაჭა-ლეჩხუმი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გვიმრალი ნიადაგი'''</big> ---- ასე ეძახიან ქვიშიან მიწას რაჭა-ლეჩხუმში. ეს ნიადაგი გამოიყებება მარცვლეულისათვის, მასზე აშენებენ ხეხილს, ვენახს. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]][[კატეგორია:მებაღეობა-მებახჩეობა]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გვირგვედი'''</big> ---- იხ. გვერგვი ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გვირგვინი'''</big> ---- ქართული ტრადიციული საცხოვრებლის - დარბაზის გადახურვა, რომელიც ზევით თანდათან ვიწროვდება და ბოლოში სასინათლო და საკვამური ხვრელი-ერდო აქვს. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გვრინი'''</big> ---- # მიცვალებულის გლოვის გამომხატველი საგალობელი; # ერთგვარ კილოზე სათქმელი მთიბლური სიმღერა (ფშავი, ხევსურეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გიდელა'''</big> ---- ქორწილიდან ორი თვის თავზე პატარძლის სანახავად მისული მშობლებისა და ნათესავების მიერ მოსაკითხი ფული ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]] <big>'''გიდელი'''</big> ---- # მოგრძო, ძირწაწვეტებული, უყურო გოდორი. წნავენ გათლილი წნელისაგან ან ამზადებენ ტკეჩისაგან. გამოიყენება მაღალი ვენახისა და ხილის საკრეფად (გურია); # პურის საზიდავი (რაჭა) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:რაჭა]] <big>'''გინაქულანი'''</big> ---- ქვედა საცვალი, შარვალი (სამეგრელო) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]] <big>'''გინგილები'''</big> ---- საფეიქრო ხელსაწყოს ნაწილი-ხის პატარა რიკიები, რომლებზეც ჰკიდია [[დგიმი|დგიმები]] ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გინოჩამა'''</big> ---- ილორის წმ. გიორგის ან სხვა ხატზე გადაცემა, ანუ დამნაშავის დაწყევლის ჩვეულება (სამეგრელო) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გიორგობა'''</big> ---- საყოველთაო საეკლესიო დღესასწაული საქართველოში აპრილი( მაისი) და () ნოემბერი. განსაკუთრებით აღინიშნება წმ. გიორგის ბორბალზე გაკვრის დღე(-ნოემბერი). სვანეთში დღეობის სახელი - [[ლიგერგი]]. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გირა'''</big> ---- ოდიშური ნავის [[ნერჩი]]ს კალაპოტი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გირგალი||გვირგვინი'''</big> ---- გოდრის ძირი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გირგედი'''</big> ---- ბრინჯაოს რგოლი ეცერსა და ლახამულაში; საკრალური საგანი, რომელსაც იყენებენ დაფიცებიასა და ხატზე გადაცემაის დროს ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გირგვილა'''</big> ---- ღობისთავი არშიასავით ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გირგირი'''</big> ---- დიდი ზომის სათევზაო ბადე ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]] <big>'''გირგლური შეღობვა'''</big> ---- [[ღობე|ღობის]] წნულის სახეობა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გირგუდარი'''</big> ---- წნელის რგოლები, რომლებიც სვანეთის ზოგიერთ თემში კეთდება საახალწლოდ წვრილფეხა საქონლის გამრავლების მიზნით(იხ. გვერგვი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] <big>'''გირკალი'''</big> ---- # ძროხის ბაგაზე მისაბმელი # გიშერი ქვის ჯიში, გრანიტის მსგავსი შავი და რუხი ფერისა (ხევი) ---- '''</big>[[კატეგორია:ხევი]] <big>'''გიშერი'''</big> ---- მერქნული წარმოშობის ფისიანი ქვანახშირის სახეობა, შავი და მკვრივი. ამზადებენ კრიალოსანსა და სხვა სამკაულებს. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გლანი'''</big> ---- მცირე მოცულობის ნავის გადასათრევი ხის სასრიალო მოწყობილობა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გლდანურა'''</big> ---- იხ. გორულა ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გლოვა'''</big> ---- „გლოვა ესე არს სამწუხაროსა საქმესა ზედა ვაებით, ტირილით და შეწუხებით ყოფა" (სულხან-საბა). გლოვა არის ვისამე გარდაცვალების გამო მწუხარებაში ყოფნა, დარდი, გარდაცვალებასთან დაკავშირებით გარკვეული წესების დაცვა, შესრულება(ქეგლ.) ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გლუნა'''</big> ---- თავმოხრილი ჯოხი ყინულზე ერთგვარი თამაშობისათვის ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გლუნაობა'''</big> ---- ერთგვარი თამაშობა, თავმოხრილი ჯოხების (გლუნების) ყინულზე დაცურების შეჯიბრი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:აღზრდა და გართობა-თამაშობანი]] <big>'''გნდე'''</big> ---- "მახვილთა და მანგალთა ყუათა ნაპირსა ნიღრი, რომელიმე გნდესა უწოდენ" (სულხან-საბა); ყუა დანისა, ხმლისა და სხვ. ქართული ხმლები სწორი, ბოლოში ოდნავ გახრილია, გნდე დაუყვება მოხრის ადგილამდე საიდანაც იწყება შაშარი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]] <big>'''გობაკი'''</big> ---- „გობაკებიანი ქამარი" . ე.ი. ქამარი, რომელსაც წინ მუშტისოდენა რამდენიმე ჯამფილი აქვს ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გობი'''</big> ---- # თეფშის ფორმის, დიდი ზომის, გულამოღებული ან შეკრული ხის ჭურჭელი. უმთავრესად გამოიყენება ცომის მოსაზელად და სურსათ-სანოვაგის დასაწყობად; # მარცვლეულის დასაქუცმაცებელი, ე.ი. სანაყი და სასრესი იარაღი აჭარაში, სადაც აგრეთვე გამოყენებული იყო საცეხველი, საწნეხი; # მარცვლეულის დასარჩევი საშუალება. მისი მეშვეობით ხდება მარცვლეულის გარჩევა. იგი ხისაა, თეფშის მსგავსი, პირგაშლილი და გავრცელებულია დას. საქართველოს ყველა რეგიონში. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:აჭარა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოგა'''</big> ---- დიასახლისი მიერ გამომცხვარი დიდი სამეკვლეო კვერი (იხ. საკვლელი)(ფშავ-ხევსურეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]] <big>'''გოგარენე'''</big> ---- ქვემო ქართლის ერთ-ერთი მხარე ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გოგორა'''</big> ---- # ურმის, ეტლისა და მისთ. თვალი ბორბალი; # გუთნის თვალი, რომელიც კვალში დადის ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გზა და ტრანსპორტი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გოგორებიანი ურემი'''</big> ---- იხ. ფრჩხილა ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გზა და ტრანსპორტი]] <big>'''გოგროხა||გოგროხი'''</big> ---- [[გოდორი|გოდრის]] სახეობა დიდი, ორ-სამ ფუთ ყურძენს იტევს (სინ.გორდიხი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოდი'''</big> ---- მოწნული კიდობანი (სვანეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოდორი'''</big> ---- წნული ჭურჭლის სახეობა, მოგრძო. კალათზე დიდი ზომისა. წნავენ წნელისაგან. გამოიყენება როგორც მარცვლეულის შესანახად(ეს სახეობა ნაკელითა და ნაცრით ან თიხით იყო ამოლესილი), ასევე სხვადასხვა სამეურნეო პროდუქტის გადასატანად. უკეთებენ ყურებს. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოდორი საზევე'''</big> ---- გათლილი ტკეჩისაგან მოწნული, თავგადაქობილი კალათი. აქვს სამხრეულები(ქვემო რაჭა) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოდორი საკალმახო'''</big> ---- ოვალური მოყვანილობის მოწნული ჭურჭელი, რომელსაც თავი ჩაბრუნებული აქვს, შიგ შესული თევზი რომ გარეთ ვერ გამოვიდეს(ქვემო რაჭა) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოდორი ცხენისა'''</big> ---- მოწნული ჭურჭელი, რომელიც ისეა გაკეთებული, რომ ცხენზე აიკიდოს. იგი ზედმიწევნით გამაგრებულია. აქვს ყულფები უნაგირზე დასაკიდებლად(ქვემო იმერეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოდორ-ყორე'''</big> ---- დაწნული და ქვით სავსე მოწყობილობა, გოდორი, დიდი ჯინი მდინარის ნაპირის გასამაგრებლად ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გოდორყური'''</big> ---- # კონუსერი ფორმის თევზის საჭერი წნული გოდორი # რუს სათავეზე წყლის მოსაბრუნებლად მოწნული დიდი გოდორი, რომელიც ამოვსებულია რიყის ქვებით ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოდროხა'''</big> ---- იხ. გოგროხა ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გოვზა'''</big> ---- სხვადასხვა ზომის ხის ან ლითონის ჭურჭელი, ორმხრივყურიანი ან ლითონის რკალისებრი სახელურით ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოზაური'''</big> ---- დოქის ფორმის, დიდი, მაღალი და ვიწროყელიანი, უტუჩო, ყურიანი თიხის ჭურჭელი. მისი ტევადობაა - ლიტრი. ზოგჯერ მოჭიქულია და შემკული რელიეფური ორნამენტებით. განკუთვნილია წყლის, ღვინის ან არყისათვის. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]] <big>'''გოზვა'''</big> ---- კედლების შიგნიდან შელესვა ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გოზინაყი'''</big> ---- საახალწლი ტკბილეული, დამზადებული თაფლის, ნიგვზის, ნუშის ან თხილისაგან ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]] <big>'''გოთი'''</big> ---- თავკომბალა ჯოხი ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გოთურმა'''</big> ---- ხმლის, ხანჯლის, თოფისა და მისთ. ჩამოსაკიდებელი თასმა ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გოლაკორონი'''</big> ---- ძველ ქართულში გავრცელებული სიტყვა, რომელიც შეიძლება გადახურული ნავის შესატყვისი იყოს, მაგ., ოლეჭკანდერი(სწრაფი, აფრებიანი, სამგზავრო გემი შუა საუკუნეების საქართველოში). ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]] <big>'''გოლეული'''</big> ---- საახალწლო ნუგბარი, ფიჭიანი თაფლი ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]] <big>'''გომატი'''</big> ---- სამკურნალო მცენარე (თუშეთი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თუშეთი]][[კატეგორია:ხალხური მედიცინა]] <big>'''გომბორი'''</big> ---- (აქ:) ხორბლის ჯიშის სახელი ქვემო ქართლში(სინ. ბომბორი) ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]] <big>'''გომი'''</big> ---- # საქონლის საზამთრო სადგომი ქვემო ქართლსა და სხვ. იგი მიდგმულია საცხოვრებელ სახლზე. თანამედროვე სახლებში მოთავსებულია საცხოვრებელი სახლის პირველ სართულზე ან განცალკევებით დგას ეზოში; # მეწველი საქონლის გასაჩერებელი ადგილი. ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:მეცხოველეობა]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]] <big>'''გომიჯი'''</big> ---- კარგად მოზელილი უსაფუარო და უმარილი ცომისაგან ცხელ ნაცარში, ნაღვერდალში გამომცხვარი მრგვალი პური ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:კვება და საკვები]] <big>'''გონგელა'''</big> ---- ხის შეფოთლილი ტოტების გრძელი კონა ---- [[კატეგორია:გ]] <big>'''გონგი'''</big> ---- ფიჭვის თხელი ფიცარი, როლითაც ქვევრის კეთებისას ქვევრის კედლებს ასწორებენ ---- [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]