ათენგენობა: განსხვავება გადახედვებს შორის

მიმდინარე ცვლილება 10:49, 25 სექტემბერი 2020 მდგომარეობით

ათენგენობა

ათანგენობის ციკლის დღეობა გოგოლაურთას თემის ქმოდისგორის წმ. გიორგის ხატში. პაატა ბუხრაშვილის პირადი არქივიდან

ათენგენობა გუდანში. ავტორი: Mamuka Tsagareli

ქრისტიანული დღესასწაული; დაუწესებიათ III-IV საუკუნეების მიჯნაზე წამებული ბერძენი მღვდელმოძღვრის ათენეგე (ათინოგენე) სებასტიელის მოსახსენიებლად. ათენგენობა ფართოდ ყოფილა გავრცელებული საქართველოში და სომხეთში. განეკუთვნებოდა მოძრავ დღესასწაულთა ციკლს. დღეობა მოძრავია. იმართებოდა ივნის-ივლისში, აღდგომიდან 98-ე დღეს ("დღესა ვარდობასა"). ამჟამად შემორჩენილია აღმოსავლეთ საქართველოს მთაში. ხევსურეთში და ხევში მას ათენგენობას ეძახიან, თუშეთში - ათნიგენობას, ზოგან კი იმ ხატის სახელს, სადაც დღეობა იმართება (ლაშარობა, თამარობა, სერობა და ა. შ.). მთაში ქრისტიანობის პაგანიზების (გახალხურება) შედეგად მთიელთა ათენგენობას სახელწოდების გარდა თითქმის აღარაფერი აქვს საერთო ქრისტიანულ დღესასწაულთან. ეს არის ტიპობრივი ხალხური დღესასწაული, რომელიც იმართება ივნისის II ნახევარში სხვადასხვა დღეს. ათენგენობის დღესასწაულზე ხალხი შესაწირავითა და სათანადო რიტუალის შესრულებით ცდილობდა ხატის მფარველობა დაემსახურებინა.

წყაროები

ქართული ეთნოლოგიური ლექსიკონი მთ. რედ. პროფ. სოსო ჭანტურიშვილი. თბ. 2009;
კ. კეკელიძე, ეტიუდები ძველი ქართული ლიტერატურის ისტორიიდან, ტ. 1, თბ. 1956;
თ. ოჩიაური, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, გვ. 226, თბ., 1975.

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
+<big>'''ათენგენობა'''</big>
+----
 [[ფაილი:Atengenoba.jpg|thumb|right|<center><small>ათანგენობის ციკლის დღეობა გოგოლაურთას თემის ქმოდისგორის წმ. გიორგის ხატში. პაატა ბუხრაშვილის პირადი არქივიდან</small></center>]]
+{{#evt:
+service=youtube
+|id=https://www.youtube.com/watch?v=URWsFxdn2II
+|alignment=right|dimensions=320|description=<center><small>ათენგენობა გუდანში. ავტორი:  [https://www.youtube.com/user/mtsagareli/featured Mamuka Tsagareli]</small></center>
+}}
 ქრისტიანული დღესასწაული; დაუწესებიათ III-IV საუკუნეების მიჯნაზე წამებული ბერძენი მღვდელმოძღვრის ათენეგე (ათინოგენე) სებასტიელის მოსახსენიებლად. ათენგენობა ფართოდ ყოფილა გავრცელებული საქართველოში და სომხეთში. განეკუთვნებოდა მოძრავ დღესასწაულთა ციკლს. დღეობა მოძრავია. იმართებოდა ივნის-ივლისში, აღდგომიდან 98-ე დღეს ("დღესა ვარდობასა"). ამჟამად შემორჩენილია აღმოსავლეთ საქართველოს მთაში. ხევსურეთში და ხევში მას ათენგენობას ეძახიან, თუშეთში - ათნიგენობას, ზოგან კი იმ ხატის სახელს, სადაც დღეობა იმართება (ლაშარობა, თამარობა, სერობა და ა. შ.). მთაში ქრისტიანობის პაგანიზების (გახალხურება) შედეგად მთიელთა ათენგენობას სახელწოდების გარდა თითქმის აღარაფერი აქვს საერთო ქრისტიანულ დღესასწაულთან. ეს არის ტიპობრივი ხალხური დღესასწაული, რომელიც იმართება ივნისის II ნახევარში სხვადასხვა დღეს. ათენგენობის დღესასწაულზე ხალხი შესაწირავითა და სათანადო რიტუალის შესრულებით ცდილობდა ხატის მფარველობა დაემსახურებინა.
- ----
+----
-'''''წყაროები'''''
+'''წყაროები'''
-* ქართული ეთნოლოგიური ლექსიკონი  მთ. რედ. პროფ. სოსო ჭანტურიშვილი. თბ. 2009 წ.
+* <small>ქართული ეთნოლოგიური ლექსიკონი  მთ. რედ. პროფ. სოსო ჭანტურიშვილი. თბ. 2009;</small>
-* კეკელიძე კ., ეტიუდები ძველი ქართული ლიტერატურის ისტორიიდან, ტ. 1, თბ. 1956;
+* <small>კ. კეკელიძე, ეტიუდები ძველი ქართული ლიტერატურის ისტორიიდან, ტ. 1, თბ. 1956;</small>
-* ოჩიაური თ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, გვ. 226, თბ., 1975 წელი.
+* <small>თ. ოჩიაური, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, გვ. 226, თბ., 1975.</small>
 ----
 [[კატეგორია:ა]]
@@ ხაზი 13: / ხაზი 22: @@
 [[კატეგორია:ფშავი]]
 [[კატეგორია:თუშეთი]]
+[[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]