|
|
| (ერთი შუალედური ცვლილება იმავე მომხმარებლის მიერ არ არის ნაჩვენები) |
| ხაზი 1: |
ხაზი 1: |
| | <nowiki> | | <nowiki> |
| − | <big>'''გახარვა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | შემოდგომაზე დათესილ ყანაზე არონის (იხ. არონა)გატარება; იგივე ჩაღარვა//ჩახვნა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| | | | |
| − | <big>'''გახუტული'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ხევსურული ორნამენტი, ირიბი ჯვრის სახით წარმოდგენილი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გებენი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | თივის დიდი, ოთკუთხედი ზვინი (სვანეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გედაბოზი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ლაზური ნავის ზედა ფიცარში ჩასმული ძელი, რომელზედაც მიიბმება ბაგირი ნავის წყლიდან ამოსათრევად
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გედაბოძი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ.გედაბოზი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეიშა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # გარეთა სამოსელი, პალტო (გურია)
| |
| − | # ტყავის მოკლე ჩასაცმელი (კახეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <div class="img-thumbnail color-border-dotted pull-right">[[ფაილი:Gezeli.jpg|right|thumb|275px|link=|<center><small>გეზელი</small></center>]]</div>
| |
| − | <big>'''გეზელი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მამალი მონადირე ფრინველი-შევარდენი, ქორი ან მიმინო
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გელა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # ცეცხლის საჩხრეკი, ხის ან რკინის კეტი მოღუნული ბოლოთი;
| |
| − | # ლურსმნის ამოსაღები რკინის კეტი მოღუნული ბოლოთი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <div class="img-thumbnail color-border-dotted pull-right">[[ფაილი:Gelazi.jpg|right|thumb|275px|link=|<center><small>გელაზი</small></center>]]</div>
| |
| − | <big>'''გელაზი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ზეთის სახდელი დიდი, მრგვალი ქვა.ბრუნავს ღერძის გარშემო ძირითადად გამწევი ძალის გამოყენებით.სელის ზეთის სახდელი დიდი მრგვალი ქვა, , ან მ. დიამეტრის. მას ფიქალი ქვებისგან აგებულ კალოზე გამწევი ძალა ატრიალებს და დაცერებული ძგიდის მეშვეობით წნეხავს მარცვალს. გავრცელებული იყო აღმ. საქართველოში (თრიალეთი, ჯავახეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:ჯავახეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გელაქნური'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | კალმახის ჯიში გოგჩის ტბაში (სევანის ტბა, სომხეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გელენი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ზედაკაბა სახელოების გარეშე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <div class="img-thumbnail color-border-dotted pull-right">[[ფაილი:Gemma.jpg|right|thumb|275px|link=|<center><small>გემა</small></center>]]</div>
| |
| − | <big>'''გემა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ნახევრად ძვირფას ან ძვირფას ქვაზე ამოკვეთილი წარწერა, ან რაიმე გამოსახულება
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გემნა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ტყავის მოქსანელი ხელსაწყო (ხევსურეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გემსართავი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ.ბაკშაგი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გენეზისი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დაბადება, წარმოშობა, საწყისი. ეთნოლოგიაში გამოიყენება ეთნოსის წარმოქმნისა და კულტურის ელემენტების წარმოშობის სათავეების გამოსავლენად.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ტერმინები]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეომანტი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქვიშით ან მიწით ბედის მკითხავი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეონი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | (ძვ.)ხელშუბი, პირძგიდე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გერგეტულა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოხეური სამხმიანი საფერხულო სიმღერა.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევი]][[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გერი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ცოლ-ქმარში ერთ-ერთის შვილი სხვა ქორწინებიდან
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <div class="img-thumbnail color-border-dotted pull-right">[[ფაილი:Geristoba.jpg|right|thumb|275px|link=|<center><small>გერის წმ .გიორგის სალოცავი</small></center>]]</div>
| |
| − | <big>'''გერისთობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ტრადიციული რელიგიური დღესასწაული ქართლში, აგვისტოს ბოლოს ან სექტემბრის დასაწყისში.გერის წმ.გიორგის სალოცავში მიდიან ქართლის მრავალი სოფლიდან. შუა გერისთობა განსაკუთრებით აღინიშნება არგოში, სუიში, ერეთში, ორდსა და დიცში.აქვს სამი „სწორი":თავგერისთობა , შუაგეისთობა და ბოლოგერისთობა.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გერმა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | რბილი, წმინდა, ძირითადად ბატის ბუმბული, რომლისგანაც მზადდება საუკეთესო ხარისხის ბალიში.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გერში'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | „ნაკოდთა მცირე სისხლი"(სულხან-საბა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხალხური მედიცინა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეჯა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # მოკლე მორი, ომელსაც გული ამოთხრილი აქვს და იხმარება ცხოველებისათვის წყლის ან საჭმლის ჩამოსასხმელად, სკად და ა.შ.;
| |
| − | # ცივი წყლის ჩასასხმელად და ორთქლის გასაციებელი ხის მოწყობილობა არყის გამოხდის დროს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეჯურე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ღომის ჯიში
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვაბანაკი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ტანსაცმლის ერთ-ერთი ელემენტი, ზედა სამოსი, ძირითადად, თექისა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვალი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სვანურ საცხოვრებელ ნაგებობაში საქონლის სადგომი. გვალის ერთი კარი საქონლის შესასვლელია. მას აქვს საქონლის თავის გამოსაყოფი ფიცარი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვამი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | (აქ:) ხის ჭურჭლის, ჭინჭილიას მუცელი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჭურჭელი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარალი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ლეჩხუმში უწოდებენ ბალახისგან დამზადებულ ძნის შესაკრავს.მის სინონიმად გურიაშიში იხმარება წირეხი; მომკილი ხორბლის შესაკონი, ულო
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარვალა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ყანის სარეველა მცენარე (იმერეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # დაბადებით ან ქორწინებით მიღებული და შთამომავლობით გადაცემული სახელწოდება, ომელიც ერთვის ადამიანის საკუთარ სახელს;
| |
| − | # სისხლის ნათესავთა ერთობა.რომლის წარმომავლობას მამის ან დედის მხრიდან საერთო წინაპარს უკავშირებენ და საერთო სახელწოდება აქვთ.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარლი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # კანაფის ან ფოლადის მავთულების ბაგირი;
| |
| − | # ნავის კიჩოდან ანძის დამჭერი კანაფის (სელის)თოკების ერთობლიობა, ომლებიც გამიზნულია აფრის, ანძისა და მისთ. დასამაგრებლად.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვაროვნული ბირთვი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სისხლის ნათეავთა მჭიდროდ შეკრული ჯგუფი გვარში ქორწინების საშუალებით მოსულთა საპირისპიროდ
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვაროვნული საბჭო'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | გვარის ყველა თანასწორუფლებიანი წევრის ან უხუცესთა შეკრება მნიშვნელოვანი საქმეების გადასაწყვეტად, რომლებიც დაკავშირებული იყო მოცემული კოლექტივის სასიცოცხლო ინტერესებთან.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარჯილა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სხვა დანიშნულებასთან ერთად იხმარება თოფის წამლის დასამზადებელ მასალად
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვაჯა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დაბალი ტანის უშნო კაცი (სამცხე-ჯავახეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამცხე]][[კატეგორია:ჯავახეთი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვედო'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საჯდომელი კუნძი(სულხან-საბა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გველგუთანა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოხნული მიწის საოშავი გუთანი, უფრო მოხრილია ქუსლთან (შიდა ქართლი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გველეშაპი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მითოლოგიური, ზღაპრული, საზარელი ურჩხული, რომელიც წარმოდგენილი ჰყავდათ უზარმაზარი, ფრთიანი გველის სახით.ხალხურ ზეპირსიტყვიერებაში მას უმთავრესად წყლის სტიქიას უკავშირებენ. უწოდებენ ასევე საავდრო ღრუბელს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გველისპირული'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ფშავში კარგი ხმლის ეპითეტია. იგულისხმება, რომ მისგან დაჭრილი კაცი არ მორჩება, რადგან „შხამიანია".
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გველჭკანდერი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ.ოლეჭკნდერი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვემი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # ბეღელი, საკუჭნაო, ასდაც ინახებოდა წლიური სარჩო (სვანეთი)
| |
| − | # სარიტუალო კვერი, რომელიც ჭირნახულის, დოვლათის სიმბოლური გამოსახულებაა(სვანეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერგვი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # საახალწლო, სარიტუალო ვაზის ცხრა რქისაგან დაწნული ჩიჩილაკის ატრიბუტი.ზოგჯერ იგი ცალ-ცალკე იდებოდა საახალწლო ტაბლაზე. მას შიგნით ჯვარედინად თხილის ტოტები ჰქონდა ჩამაგრებული და მორთული იყო მარადმწვანე მცენარით. წვერებზე მაგრდებოდა წითელი ვაშლები ან ბროწეულები, რომლებშიც ჩარჭობილი იყო ვერცხლის თეთრი მონეტები. გვირგვინის მსგავსია ჩიჩილაკის კალპი, რომელიც ამავე პრინციპით მზადდებოდა.ორივე სიცოცლის ხის სიმბოლოა (სამეგრელო);
| |
| − | # სვანეთში გვერგვი კეთდება თხილის ტოტებისგან და ეწოდება გვირგვედი\\გირგვედი;
| |
| − | # ხის ან წნელის რგოლი, რომელსაც გადააცვამენ ღობის ორ სარს გასამაგრებლად.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდებგაშლილი ნავი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ფართოდაა გავრცელებული, განსაკუთრებით ჭოროხზე, მტკვარსა და ალაზანზე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდივენახი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ფერდობზე გაშენებული ვენახი (რაჭა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდითა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ცხენებისა და ზოგჯერ, ხარების სადგომი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მეცხოველეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდის აფრა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქანდარაზე მისაბმელი აფრის ვერტიკალური ბოლოები
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდმიმდგომი'''</big>
| |
| − | ჭურის გადატანის დროს გვერდით მიმყოლი მამაკაცები.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდმიმყოლი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. გვერდმიმდგომი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერები'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სიმინდის ან პურის ძნა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვიმე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ჭის გვირგვინი, თავი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვიმიანი წისქვილი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # წყლის წისქვილის უძველესი სახეობა, გავრცელებული წყალმცირე ადგილებში, სადაც წყლის ჭავლი თვითდინებით ვერ აბრუნებს წისქვილის ფრთას და აკეთებენ საგანგებო რეზერვუარს. მასში დაგროვილი წყლით აბრუნებენ წისქვილის ბორბალს;
| |
| − | # ისეთი წისქვილი, სადაც ჩადის და გროვდება წყალი (რაჭა-ლეჩხუმი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვიმრალი ნიადაგი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ასე ეძახიან ქვიშიან მიწას რაჭა-ლეჩხუმში. ეს ნიადაგი გამოიყებება მარცვლეულისათვის, მასზე აშენებენ ხეხილს, ვენახს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]][[კატეგორია:მებაღეობა-მებახჩეობა]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვირგვედი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. გვერგვი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვირგვინი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქართული ტრადიციული საცხოვრებლის - დარბაზის გადახურვა, რომელიც ზევით თანდათან ვიწროვდება და ბოლოში სასინათლო და საკვამური ხვრელი-ერდო აქვს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვრინი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # მიცვალებულის გლოვის გამომხატველი საგალობელი;
| |
| − | # ერთგვარ კილოზე სათქმელი მთიბლური სიმღერა (ფშავი, ხევსურეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გიდელა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქორწილიდან ორი თვის თავზე პატარძლის სანახავად მისული მშობლებისა და ნათესავების მიერ მოსაკითხი ფული
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გიდელი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # მოგრძო, ძირწაწვეტებული, უყურო გოდორი. წნავენ გათლილი წნელისაგან ან ამზადებენ ტკეჩისაგან. გამოიყენება მაღალი ვენახისა და ხილის საკრეფად (გურია);
| |
| − | # პურის საზიდავი (რაჭა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:რაჭა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გინაქულანი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქვედა საცვალი, შარვალი (სამეგრელო)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გინგილები'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საფეიქრო ხელსაწყოს ნაწილი-ხის პატარა რიკიები, რომლებზეც ჰკიდია [[დგიმი|დგიმები]]
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გინოჩამა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ილორის წმ. გიორგის ან სხვა ხატზე გადაცემა, ანუ დამნაშავის დაწყევლის ჩვეულება (სამეგრელო)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გიორგობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საყოველთაო საეკლესიო დღესასწაული საქართველოში აპრილი( მაისი) და () ნოემბერი. განსაკუთრებით აღინიშნება წმ. გიორგის ბორბალზე გაკვრის დღე(-ნოემბერი). სვანეთში დღეობის სახელი - [[ლიგერგი]].
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ოდიშური ნავის [[ნერჩი]]ს კალაპოტი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგალი||გვირგვინი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | გოდრის ძირი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგედი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ბრინჯაოს რგოლი ეცერსა და ლახამულაში; საკრალური საგანი, რომელსაც იყენებენ დაფიცებიასა და ხატზე გადაცემაის დროს
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგვილა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ღობისთავი არშიასავით
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგირი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დიდი ზომის სათევზაო ბადე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგლური შეღობვა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | [[ღობე|ღობის]] წნულის სახეობა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგუდარი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | წნელის რგოლები, რომლებიც სვანეთის ზოგიერთ თემში კეთდება საახალწლოდ წვრილფეხა საქონლის გამრავლების მიზნით(იხ. გვერგვი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირკალი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # ძროხის ბაგაზე მისაბმელი
| |
| − | # გიშერი ქვის ჯიში, გრანიტის მსგავსი შავი და რუხი ფერისა (ხევი)
| |
| − | ----
| |
| − | '''</big>[[კატეგორია:ხევი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გიშერი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მერქნული წარმოშობის ფისიანი ქვანახშირის სახეობა, შავი და მკვრივი. ამზადებენ კრიალოსანსა და სხვა სამკაულებს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლანი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მცირე მოცულობის ნავის გადასათრევი ხის სასრიალო მოწყობილობა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლდანურა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. გორულა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლოვა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | „გლოვა ესე არს სამწუხაროსა საქმესა ზედა ვაებით, ტირილით და შეწუხებით ყოფა" (სულხან-საბა). გლოვა არის ვისამე გარდაცვალების გამო მწუხარებაში ყოფნა, დარდი, გარდაცვალებასთან დაკავშირებით გარკვეული წესების დაცვა, შესრულება(ქეგლ.)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლუნა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | თავმოხრილი ჯოხი ყინულზე ერთგვარი თამაშობისათვის
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლუნაობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ერთგვარი თამაშობა, თავმოხრილი ჯოხების (გლუნების) ყინულზე დაცურების შეჯიბრი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:აღზრდა და გართობა-თამაშობანი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გნდე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | "მახვილთა და მანგალთა ყუათა ნაპირსა ნიღრი, რომელიმე გნდესა უწოდენ" (სულხან-საბა); ყუა დანისა, ხმლისა და სხვ. ქართული ხმლები სწორი, ბოლოში ოდნავ გახრილია, გნდე დაუყვება მოხრის ადგილამდე საიდანაც იწყება შაშარი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გობაკი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | „გობაკებიანი ქამარი" . ე.ი. ქამარი, რომელსაც წინ მუშტისოდენა რამდენიმე ჯამფილი აქვს
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გობი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # თეფშის ფორმის, დიდი ზომის, გულამოღებული ან შეკრული ხის ჭურჭელი. უმთავრესად გამოიყენება ცომის მოსაზელად და სურსათ-სანოვაგის დასაწყობად;
| |
| − | # მარცვლეულის დასაქუცმაცებელი, ე.ი. სანაყი და სასრესი იარაღი აჭარაში, სადაც აგრეთვე გამოყენებული იყო საცეხველი, საწნეხი;
| |
| − | # მარცვლეულის დასარჩევი საშუალება. მისი მეშვეობით ხდება მარცვლეულის გარჩევა. იგი ხისაა, თეფშის მსგავსი, პირგაშლილი და გავრცელებულია დას. საქართველოს ყველა რეგიონში.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:აჭარა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დიასახლისი მიერ გამომცხვარი დიდი სამეკვლეო კვერი (იხ. საკვლელი)(ფშავ-ხევსურეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგარენე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქვემო ქართლის ერთ-ერთი მხარე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგორა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # ურმის, ეტლისა და მისთ. თვალი ბორბალი;
| |
| − | # გუთნის თვალი, რომელიც კვალში დადის
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გზა და ტრანსპორტი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგორებიანი ურემი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. ფრჩხილა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გზა და ტრანსპორტი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგროხა||გოგროხი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | [[გოდორი|გოდრის]] სახეობა დიდი, ორ-სამ ფუთ ყურძენს იტევს (სინ.გორდიხი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოწნული კიდობანი (სვანეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | წნული ჭურჭლის სახეობა, მოგრძო. კალათზე დიდი ზომისა. წნავენ წნელისაგან. გამოიყენება როგორც მარცვლეულის შესანახად(ეს სახეობა ნაკელითა და ნაცრით ან თიხით იყო ამოლესილი), ასევე სხვადასხვა სამეურნეო პროდუქტის გადასატანად. უკეთებენ ყურებს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორი საზევე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | გათლილი ტკეჩისაგან მოწნული, თავგადაქობილი კალათი. აქვს სამხრეულები(ქვემო რაჭა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორი საკალმახო'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ოვალური მოყვანილობის მოწნული ჭურჭელი, რომელსაც თავი ჩაბრუნებული აქვს, შიგ შესული თევზი რომ გარეთ ვერ გამოვიდეს(ქვემო რაჭა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორი ცხენისა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოწნული ჭურჭელი, რომელიც ისეა გაკეთებული, რომ ცხენზე აიკიდოს. იგი ზედმიწევნით გამაგრებულია. აქვს ყულფები უნაგირზე დასაკიდებლად(ქვემო იმერეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორ-ყორე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დაწნული და ქვით სავსე მოწყობილობა, გოდორი, დიდი ჯინი მდინარის ნაპირის გასამაგრებლად
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორყური'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # კონუსერი ფორმის თევზის საჭერი წნული გოდორი
| |
| − | # რუს სათავეზე წყლის მოსაბრუნებლად მოწნული დიდი გოდორი, რომელიც ამოვსებულია რიყის ქვებით
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდროხა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. გოგროხა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოვზა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სხვადასხვა ზომის ხის ან ლითონის ჭურჭელი, ორმხრივყურიანი ან ლითონის რკალისებრი სახელურით
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოზაური'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დოქის ფორმის, დიდი, მაღალი და ვიწროყელიანი, უტუჩო, ყურიანი თიხის ჭურჭელი. მისი ტევადობაა - ლიტრი. ზოგჯერ მოჭიქულია და შემკული რელიეფური ორნამენტებით. განკუთვნილია წყლის, ღვინის ან არყისათვის.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოზვა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | კედლების შიგნიდან შელესვა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოზინაყი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საახალწლი ტკბილეული, დამზადებული თაფლის, ნიგვზის, ნუშის ან თხილისაგან
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოთი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | თავკომბალა ჯოხი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − | <big>'''გოთურმა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ხმლის, ხანჯლის, თოფისა და მისთ. ჩამოსაკიდებელი თასმა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოლაკორონი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ძველ ქართულში გავრცელებული სიტყვა, რომელიც შეიძლება გადახურული ნავის შესატყვისი იყოს, მაგ., ოლეჭკანდერი(სწრაფი, აფრებიანი, სამგზავრო გემი შუა საუკუნეების საქართველოში).
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოლეული'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საახალწლო ნუგბარი, ფიჭიანი თაფლი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გომატი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სამკურნალო მცენარე (თუშეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თუშეთი]][[კატეგორია:ხალხური მედიცინა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გომბორი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | (აქ:) ხორბლის ჯიშის სახელი ქვემო ქართლში(სინ. ბომბორი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − | <big>'''გომი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # საქონლის საზამთრო სადგომი ქვემო ქართლსა და სხვ. იგი მიდგმულია საცხოვრებელ სახლზე. თანამედროვე სახლებში მოთავსებულია საცხოვრებელი სახლის პირველ სართულზე ან განცალკევებით დგას ეზოში;
| |
| − | # მეწველი საქონლის გასაჩერებელი ადგილი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:მეცხოველეობა]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გომიჯი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | კარგად მოზელილი უსაფუარო და უმარილი ცომისაგან ცხელ ნაცარში, ნაღვერდალში გამომცხვარი მრგვალი პური
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:კვება და საკვები]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონგელა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ხის შეფოთლილი ტოტების გრძელი კონა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონგი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ფიჭვის თხელი ფიცარი, როლითაც ქვევრის კეთებისას ქვევრის კედლებს ასწორებენ
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონგორა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | რთველის შემდეგ ვენახში აქა-იქ შემთხვევით დარჩენილი ყურძენი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონდორა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოწნული [[გოდორი|გოდრის]] სახეობა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონჯა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # თოჯინა, დარ-ავდრის გამოწვევისადმი მიძღვნილი. კარდაკარ დაჰქონდათ ლაზარობის დროს;
| |
| − | # ერთგვარი ყვავილის სახელწოდება კახეთში, რომელიც მეტად შეუხედავია. ამ ყვავილით რთავდნენ თოჯინას. აქედან წარმოდგება ამ თოჯინა-კუკის სახელიც - გონჯა.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონჯაობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დარ-ავდრის გამოწვევისადმი მიძღვნილი ხალხური რიტუალი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გორგლები'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ.დულუკაები
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გორგოთობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | აღდგომის მეორე დღე რაჭა-ლეჩხუმში
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გორდა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოკლე, უვადო და დრეკადი ხმალი, რომელსაც შუაში ერთი ფართო, ხოლო ყუისკენ დამატებით ორი ვიწრო ღარი გასდევს. აქვს თავისებური დამღა - ხმლის ყუაზე გამოყვანილი ტალღოვანი რკალები ან ხმლის პირზე ორი მოპირდაპირე დაკბილული პატარა ნახევარრკალი. გორდა ფართოდ იყო გავრცელებული საქართველოში; საბას სიტყვით - "ამას ქართველნი ჰყვარობდნენ" აღმ. საქართველოს მთიანეთში შემოინახა როგორც ადგილობრივი, ასევე XVI-XVII სს-ის ცნობილ იტალიელ ოსტატთა ნახელავი გორდა ხმლები, რომლებიც გენუელ ვაჭრებს შემოჰქონდათ საქართველოში. ჩვენში დამზადებულ ხმლის პირებს სადამღო რკალები ყუაზე მიჯრით ჰქონდა გამოყვანილი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გორდი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ხის მრგვალი ჭურჭელი ერთი ხეში ამოღებული ხელეჩოთი. ხმარობენ პურისა და მჭადის საზელად (ქართლი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| | </nowiki> | | </nowiki> |
