|
|
| ხაზი 1: |
ხაზი 1: |
| | <nowiki> | | <nowiki> |
| − | <big>'''გახარვა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | შემოდგომაზე დათესილ ყანაზე არონის (იხ. არონა)გატარება; იგივე ჩაღარვა//ჩახვნა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| | | | |
| − | <big>'''გახუტული'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ხევსურული ორნამენტი, ირიბი ჯვრის სახით წარმოდგენილი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გებენი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | თივის დიდი, ოთკუთხედი ზვინი (სვანეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გედაბოზი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ლაზური ნავის ზედა ფიცარში ჩასმული ძელი, რომელზედაც მიიბმება ბაგირი ნავის წყლიდან ამოსათრევად
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გედაბოძი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ.გედაბოზი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეიშა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # გარეთა სამოსელი, პალტო (გურია)
| |
| − | # ტყავის მოკლე ჩასაცმელი (კახეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <div class="img-thumbnail color-border-dotted pull-right">[[ფაილი:Gezeli.jpg|right|thumb|275px|link=|<center><small>გეზელი</small></center>]]</div>
| |
| − | <big>'''გეზელი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მამალი მონადირე ფრინველი-შევარდენი, ქორი ან მიმინო
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გელა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # ცეცხლის საჩხრეკი, ხის ან რკინის კეტი მოღუნული ბოლოთი;
| |
| − | # ლურსმნის ამოსაღები რკინის კეტი მოღუნული ბოლოთი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <div class="img-thumbnail color-border-dotted pull-right">[[ფაილი:Gelazi.jpg|right|thumb|275px|link=|<center><small>გელაზი</small></center>]]</div>
| |
| − | <big>'''გელაზი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ზეთის სახდელი დიდი, მრგვალი ქვა.ბრუნავს ღერძის გარშემო ძირითადად გამწევი ძალის გამოყენებით.სელის ზეთის სახდელი დიდი მრგვალი ქვა, , ან მ. დიამეტრის. მას ფიქალი ქვებისგან აგებულ კალოზე გამწევი ძალა ატრიალებს და დაცერებული ძგიდის მეშვეობით წნეხავს მარცვალს. გავრცელებული იყო აღმ. საქართველოში (თრიალეთი, ჯავახეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:ჯავახეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გელაქნური'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | კალმახის ჯიში გოგჩის ტბაში (სევანის ტბა, სომხეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გელენი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ზედაკაბა სახელოების გარეშე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <div class="img-thumbnail color-border-dotted pull-right">[[ფაილი:Gemma.jpg|right|thumb|275px|link=|<center><small>გემა</small></center>]]</div>
| |
| − | <big>'''გემა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ნახევრად ძვირფას ან ძვირფას ქვაზე ამოკვეთილი წარწერა, ან რაიმე გამოსახულება
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გემნა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ტყავის მოქსანელი ხელსაწყო (ხევსურეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გემსართავი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ.ბაკშაგი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გენეზისი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დაბადება, წარმოშობა, საწყისი. ეთნოლოგიაში გამოიყენება ეთნოსის წარმოქმნისა და კულტურის ელემენტების წარმოშობის სათავეების გამოსავლენად.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ტერმინები]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეომანტი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქვიშით ან მიწით ბედის მკითხავი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეონი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | (ძვ.)ხელშუბი, პირძგიდე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გერგეტულა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოხეური სამხმიანი საფერხულო სიმღერა.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხევი]][[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გერი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ცოლ-ქმარში ერთ-ერთის შვილი სხვა ქორწინებიდან
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <div class="img-thumbnail color-border-dotted pull-right">[[ფაილი:Geristoba.jpg|right|thumb|275px|link=|<center><small>გერის წმ .გიორგის სალოცავი</small></center>]]</div>
| |
| − | <big>'''გერისთობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ტრადიციული რელიგიური დღესასწაული ქართლში, აგვისტოს ბოლოს ან სექტემბრის დასაწყისში.გერის წმ.გიორგის სალოცავში მიდიან ქართლის მრავალი სოფლიდან. შუა გერისთობა განსაკუთრებით აღინიშნება არგოში, სუიში, ერეთში, ორდსა და დიცში.აქვს სამი „სწორი":თავგერისთობა , შუაგეისთობა და ბოლოგერისთობა.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გერმა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | რბილი, წმინდა, ძირითადად ბატის ბუმბული, რომლისგანაც მზადდება საუკეთესო ხარისხის ბალიში.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გერში'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | „ნაკოდთა მცირე სისხლი"(სულხან-საბა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ხალხური მედიცინა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეჯა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # მოკლე მორი, ომელსაც გული ამოთხრილი აქვს და იხმარება ცხოველებისათვის წყლის ან საჭმლის ჩამოსასხმელად, სკად და ა.შ.;
| |
| − | # ცივი წყლის ჩასასხმელად და ორთქლის გასაციებელი ხის მოწყობილობა არყის გამოხდის დროს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გეჯურე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ღომის ჯიში
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვაბანაკი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ტანსაცმლის ერთ-ერთი ელემენტი, ზედა სამოსი, ძირითადად, თექისა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვალი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სვანურ საცხოვრებელ ნაგებობაში საქონლის სადგომი. გვალის ერთი კარი საქონლის შესასვლელია. მას აქვს საქონლის თავის გამოსაყოფი ფიცარი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვამი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | (აქ:) ხის ჭურჭლის, ჭინჭილიას მუცელი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ჭურჭელი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარალი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ლეჩხუმში უწოდებენ ბალახისგან დამზადებულ ძნის შესაკრავს.მის სინონიმად გურიაშიში იხმარება წირეხი; მომკილი ხორბლის შესაკონი, ულო
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარვალა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ყანის სარეველა მცენარე (იმერეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # დაბადებით ან ქორწინებით მიღებული და შთამომავლობით გადაცემული სახელწოდება, ომელიც ერთვის ადამიანის საკუთარ სახელს;
| |
| − | # სისხლის ნათესავთა ერთობა.რომლის წარმომავლობას მამის ან დედის მხრიდან საერთო წინაპარს უკავშირებენ და საერთო სახელწოდება აქვთ.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარლი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # კანაფის ან ფოლადის მავთულების ბაგირი;
| |
| − | # ნავის კიჩოდან ანძის დამჭერი კანაფის (სელის)თოკების ერთობლიობა, ომლებიც გამიზნულია აფრის, ანძისა და მისთ. დასამაგრებლად.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვაროვნული ბირთვი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სისხლის ნათეავთა მჭიდროდ შეკრული ჯგუფი გვარში ქორწინების საშუალებით მოსულთა საპირისპიროდ
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვაროვნული საბჭო'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | გვარის ყველა თანასწორუფლებიანი წევრის ან უხუცესთა შეკრება მნიშვნელოვანი საქმეების გადასაწყვეტად, რომლებიც დაკავშირებული იყო მოცემული კოლექტივის სასიცოცხლო ინტერესებთან.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვარჯილა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სხვა დანიშნულებასთან ერთად იხმარება თოფის წამლის დასამზადებელ მასალად
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვაჯა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დაბალი ტანის უშნო კაცი (სამცხე-ჯავახეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამცხე]][[კატეგორია:ჯავახეთი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვედო'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საჯდომელი კუნძი(სულხან-საბა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გველგუთანა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოხნული მიწის საოშავი გუთანი, უფრო მოხრილია ქუსლთან (შიდა ქართლი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გველეშაპი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მითოლოგიური, ზღაპრული, საზარელი ურჩხული, რომელიც წარმოდგენილი ჰყავდათ უზარმაზარი, ფრთიანი გველის სახით.ხალხურ ზეპირსიტყვიერებაში მას უმთავრესად წყლის სტიქიას უკავშირებენ. უწოდებენ ასევე საავდრო ღრუბელს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გველისპირული'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ფშავში კარგი ხმლის ეპითეტია. იგულისხმება, რომ მისგან დაჭრილი კაცი არ მორჩება, რადგან „შხამიანია".
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გველჭკანდერი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ.ოლეჭკნდერი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − | <big>'''გვერდებგაშლილი ნავი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ფართოდაა გავრცელებული, განსაკუთრებით ჭოროხზე, მტკვარსა და ალაზანზე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდივენახი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ფერდობზე გაშენებული ვენახი (რაჭა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდითა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ცხენებისა და ზოგჯერ, ხარების სადგომი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მეცხოველეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდის აფრა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქანდარაზე მისაბმელი აფრის ვერტიკალური ბოლოები
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდმიმდგომი'''</big>
| |
| − | ჭურის გადატანის დროს გვერდით მიმყოლი მამაკაცები.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერდმიმყოლი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. გვერდმიმდგომი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვერები'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სიმინდის ან პურის ძნა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვიმიანი წისქვილი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # წყლის წისქვილის უძველესი სახეობა, გავრცელებული წყალმცირე ადგილებში, სადაც წყლის ჭავლი თვითდინებით ვერ აბრუნებს წისქვილის ფრთას და აკეთებენ საგანგებო რეზერვუარს. მასში დაგროვილი წყლით აბრუნებენ წისქვილის ბორბალს;
| |
| − | # ისეთი წისქვილი, სადაც ჩადის და გროვდება წყალი (რაჭა-ლეჩხუმი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვიმრალი ნიადაგი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ასე ეძახიან ქვიშიან მიწას რაჭა-ლეჩხუმში. ეს ნიადაგი გამოიყებება მარცვლეულისათვის, მასზე აშენებენ ხეხილს, ვენახს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]][[კატეგორია:მებაღეობა-მებახჩეობა]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვირგვედი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. გვერგვი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვირგვინი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქართული ტრადიციული საცხოვრებლის - დარბაზის გადახურვა, რომელიც ზევით თანდათან ვიწროვდება და ბოლოში სასინათლო და საკვამური ხვრელი-ერდო აქვს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გვრინი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # მიცვალებულის გლოვის გამომხატველი საგალობელი;
| |
| − | # ერთგვარ კილოზე სათქმელი მთიბლური სიმღერა (ფშავი, ხევსურეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გიდელა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქორწილიდან ორი თვის თავზე პატარძლის სანახავად მისული მშობლებისა და ნათესავების მიერ მოსაკითხი ფული
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გიდელი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # მოგრძო, ძირწაწვეტებული, უყურო გოდორი. წნავენ გათლილი წნელისაგან ან ამზადებენ ტკეჩისაგან. გამოიყენება მაღალი ვენახისა და ხილის საკრეფად (გურია);
| |
| − | # პურის საზიდავი (რაჭა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გურია]][[კატეგორია:რაჭა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გინაქულანი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქვედა საცვალი, შარვალი (სამეგრელო)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:ჩაცმულობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გინგილები'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საფეიქრო ხელსაწყოს ნაწილი-ხის პატარა რიკიები, რომლებზეც ჰკიდია [[დგიმი|დგიმები]]
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გინოჩამა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ილორის წმ. გიორგის ან სხვა ხატზე გადაცემა, ანუ დამნაშავის დაწყევლის ჩვეულება (სამეგრელო)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სამეგრელო]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გიორგობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საყოველთაო საეკლესიო დღესასწაული საქართველოში აპრილი( მაისი) და () ნოემბერი. განსაკუთრებით აღინიშნება წმ. გიორგის ბორბალზე გაკვრის დღე(-ნოემბერი). სვანეთში დღეობის სახელი - [[ლიგერგი]].
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ოდიშური ნავის [[ნერჩი]]ს კალაპოტი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგალი||გვირგვინი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | გოდრის ძირი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგედი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ბრინჯაოს რგოლი ეცერსა და ლახამულაში; საკრალური საგანი, რომელსაც იყენებენ დაფიცებიასა და ხატზე გადაცემაის დროს
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგვილა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ღობისთავი არშიასავით
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგირი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დიდი ზომის სათევზაო ბადე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ლაზეთი]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგლური შეღობვა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | [[ღობე|ღობის]] წნულის სახეობა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირგუდარი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | წნელის რგოლები, რომლებიც სვანეთის ზოგიერთ თემში კეთდება საახალწლოდ წვრილფეხა საქონლის გამრავლების მიზნით(იხ. გვერგვი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გირკალი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # ძროხის ბაგაზე მისაბმელი
| |
| − | # გიშერი ქვის ჯიში, გრანიტის მსგავსი შავი და რუხი ფერისა (ხევი)
| |
| − | ----
| |
| − | '''</big>[[კატეგორია:ხევი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გიშერი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მერქნული წარმოშობის ფისიანი ქვანახშირის სახეობა, შავი და მკვრივი. ამზადებენ კრიალოსანსა და სხვა სამკაულებს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლანი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მცირე მოცულობის ნავის გადასათრევი ხის სასრიალო მოწყობილობა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლდანურა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. გორულა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლოვა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | „გლოვა ესე არს სამწუხაროსა საქმესა ზედა ვაებით, ტირილით და შეწუხებით ყოფა" (სულხან-საბა). გლოვა არის ვისამე გარდაცვალების გამო მწუხარებაში ყოფნა, დარდი, გარდაცვალებასთან დაკავშირებით გარკვეული წესების დაცვა, შესრულება(ქეგლ.)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლუნა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | თავმოხრილი ჯოხი ყინულზე ერთგვარი თამაშობისათვის
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გლუნაობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ერთგვარი თამაშობა, თავმოხრილი ჯოხების (გლუნების) ყინულზე დაცურების შეჯიბრი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:აღზრდა და გართობა-თამაშობანი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გნდე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | "მახვილთა და მანგალთა ყუათა ნაპირსა ნიღრი, რომელიმე გნდესა უწოდენ" (სულხან-საბა); ყუა დანისა, ხმლისა და სხვ. ქართული ხმლები სწორი, ბოლოში ოდნავ გახრილია, გნდე დაუყვება მოხრის ადგილამდე საიდანაც იწყება შაშარი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გობაკი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | „გობაკებიანი ქამარი" . ე.ი. ქამარი, რომელსაც წინ მუშტისოდენა რამდენიმე ჯამფილი აქვს
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გობი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # თეფშის ფორმის, დიდი ზომის, გულამოღებული ან შეკრული ხის ჭურჭელი. უმთავრესად გამოიყენება ცომის მოსაზელად და სურსათ-სანოვაგის დასაწყობად;
| |
| − | # მარცვლეულის დასაქუცმაცებელი, ე.ი. სანაყი და სასრესი იარაღი აჭარაში, სადაც აგრეთვე გამოყენებული იყო საცეხველი, საწნეხი;
| |
| − | # მარცვლეულის დასარჩევი საშუალება. მისი მეშვეობით ხდება მარცვლეულის გარჩევა. იგი ხისაა, თეფშის მსგავსი, პირგაშლილი და გავრცელებულია დას. საქართველოს ყველა რეგიონში.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:აჭარა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დიასახლისი მიერ გამომცხვარი დიდი სამეკვლეო კვერი (იხ. საკვლელი)(ფშავ-ხევსურეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ფშავი]][[კატეგორია:ხევსურეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგარენე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ქვემო ქართლის ერთ-ერთი მხარე
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგორა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # ურმის, ეტლისა და მისთ. თვალი ბორბალი;
| |
| − | # გუთნის თვალი, რომელიც კვალში დადის
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გზა და ტრანსპორტი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგორებიანი ურემი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. ფრჩხილა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:გზა და ტრანსპორტი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოგროხა||გოგროხი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | [[გოდორი|გოდრის]] სახეობა დიდი, ორ-სამ ფუთ ყურძენს იტევს (სინ.გორდიხი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოწნული კიდობანი (სვანეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:სვანეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | წნული ჭურჭლის სახეობა, მოგრძო. კალათზე დიდი ზომისა. წნავენ წნელისაგან. გამოიყენება როგორც მარცვლეულის შესანახად(ეს სახეობა ნაკელითა და ნაცრით ან თიხით იყო ამოლესილი), ასევე სხვადასხვა სამეურნეო პროდუქტის გადასატანად. უკეთებენ ყურებს.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორი საზევე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | გათლილი ტკეჩისაგან მოწნული, თავგადაქობილი კალათი. აქვს სამხრეულები(ქვემო რაჭა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორი საკალმახო'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ოვალური მოყვანილობის მოწნული ჭურჭელი, რომელსაც თავი ჩაბრუნებული აქვს, შიგ შესული თევზი რომ გარეთ ვერ გამოვიდეს(ქვემო რაჭა)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორი ცხენისა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოწნული ჭურჭელი, რომელიც ისეა გაკეთებული, რომ ცხენზე აიკიდოს. იგი ზედმიწევნით გამაგრებულია. აქვს ყულფები უნაგირზე დასაკიდებლად(ქვემო იმერეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორ-ყორე'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დაწნული და ქვით სავსე მოწყობილობა, გოდორი, დიდი ჯინი მდინარის ნაპირის გასამაგრებლად
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდორყური'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # კონუსერი ფორმის თევზის საჭერი წნული გოდორი
| |
| − | # რუს სათავეზე წყლის მოსაბრუნებლად მოწნული დიდი გოდორი, რომელიც ამოვსებულია რიყის ქვებით
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მონადირეობა და მეფუტკრეობა]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოდროხა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ. გოგროხა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოვზა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სხვადასხვა ზომის ხის ან ლითონის ჭურჭელი, ორმხრივყურიანი ან ლითონის რკალისებრი სახელურით
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოზაური'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დოქის ფორმის, დიდი, მაღალი და ვიწროყელიანი, უტუჩო, ყურიანი თიხის ჭურჭელი. მისი ტევადობაა - ლიტრი. ზოგჯერ მოჭიქულია და შემკული რელიეფური ორნამენტებით. განკუთვნილია წყლის, ღვინის ან არყისათვის.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოზვა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | კედლების შიგნიდან შელესვა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოზინაყი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საახალწლი ტკბილეული, დამზადებული თაფლის, ნიგვზის, ნუშის ან თხილისაგან
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოთი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | თავკომბალა ჯოხი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − | <big>'''გოთურმა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ხმლის, ხანჯლის, თოფისა და მისთ. ჩამოსაკიდებელი თასმა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოლაკორონი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ძველ ქართულში გავრცელებული სიტყვა, რომელიც შეიძლება გადახურული ნავის შესატყვისი იყოს, მაგ., ოლეჭკანდერი(სწრაფი, აფრებიანი, სამგზავრო გემი შუა საუკუნეების საქართველოში).
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ნაოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გოლეული'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | საახალწლო ნუგბარი, ფიჭიანი თაფლი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]][[კატეგორია:კვება და საკვები]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გომატი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | სამკურნალო მცენარე (თუშეთი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:თუშეთი]][[კატეგორია:ხალხური მედიცინა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გომბორი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | (აქ:) ხორბლის ჯიშის სახელი ქვემო ქართლში(სინ. ბომბორი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:მემინდვრეობა]]
| |
| − | <big>'''გომი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # საქონლის საზამთრო სადგომი ქვემო ქართლსა და სხვ. იგი მიდგმულია საცხოვრებელ სახლზე. თანამედროვე სახლებში მოთავსებულია საცხოვრებელი სახლის პირველ სართულზე ან განცალკევებით დგას ეზოში;
| |
| − | # მეწველი საქონლის გასაჩერებელი ადგილი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:ქვემო ქართლი]][[კატეგორია:მეცხოველეობა]][[კატეგორია:დასახლება და საცხოვრისი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გომიჯი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | კარგად მოზელილი უსაფუარო და უმარილი ცომისაგან ცხელ ნაცარში, ნაღვერდალში გამომცხვარი მრგვალი პური
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:კვება და საკვები]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონგელა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ხის შეფოთლილი ტოტების გრძელი კონა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონგი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ფიჭვის თხელი ფიცარი, როლითაც ქვევრის კეთებისას ქვევრის კედლებს ასწორებენ
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონგორა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | რთველის შემდეგ ვენახში აქა-იქ შემთხვევით დარჩენილი ყურძენი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონდორა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოწნული [[გოდორი|გოდრის]] სახეობა
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იმერეთი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონჯა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | # თოჯინა, დარ-ავდრის გამოწვევისადმი მიძღვნილი. კარდაკარ დაჰქონდათ ლაზარობის დროს;
| |
| − | # ერთგვარი ყვავილის სახელწოდება კახეთში, რომელიც მეტად შეუხედავია. ამ ყვავილით რთავდნენ თოჯინას. აქედან წარმოდგება ამ თოჯინა-კუკის სახელიც - გონჯა.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:კახეთი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გონჯაობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | დარ-ავდრის გამოწვევისადმი მიძღვნილი ხალხური რიტუალი
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გორგლები'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | იხ.დულუკაები
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გორგოთობა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | აღდგომის მეორე დღე რაჭა-ლეჩხუმში
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:რაჭა]][[კატეგორია:ლეჩხუმი]][[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გორდა'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | მოკლე, უვადო და დრეკადი ხმალი, რომელსაც შუაში ერთი ფართო, ხოლო ყუისკენ დამატებით ორი ვიწრო ღარი გასდევს. აქვს თავისებური დამღა - ხმლის ყუაზე გამოყვანილი ტალღოვანი რკალები ან ხმლის პირზე ორი მოპირდაპირე დაკბილული პატარა ნახევარრკალი. გორდა ფართოდ იყო გავრცელებული საქართველოში; საბას სიტყვით - "ამას ქართველნი ჰყვარობდნენ" აღმ. საქართველოს მთიანეთში შემოინახა როგორც ადგილობრივი, ასევე XVI-XVII სს-ის ცნობილ იტალიელ ოსტატთა ნახელავი გორდა ხმლები, რომლებიც გენუელ ვაჭრებს შემოჰქონდათ საქართველოში. ჩვენში დამზადებულ ხმლის პირებს სადამღო რკალები ყუაზე მიჯრით ჰქონდა გამოყვანილი.
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:იარაღი და საბრძოლო ხელოვნება]]
| |
| − |
| |
| − | <big>'''გორდი'''</big>
| |
| − | ----
| |
| − | ხის მრგვალი ჭურჭელი ერთი ხეში ამოღებული ხელეჩოთი. ხმარობენ პურისა და მჭადის საზელად (ქართლი)
| |
| − | ----
| |
| − | [[კატეგორია:გ]][[კატეგორია:შიდა ქართლი]][[კატეგორია:შინამრეწველობა და ხელოსნობა]]
| |
| | </nowiki> | | </nowiki> |
