ორშიმო
ორშიმო
ჭურიდან ღვინის ამოსაღები ტარიანი ჭურჭელი. ორშიმოდ იყენებდნენ ბარდიან მცენარეს, ე.წ. მწარე კვახს (აყირო), რომელიც ითესება თესლით და ისხამს ოვალური ფორმის ნაყოფს. ზრდაში შესულ მცენარეს სჭირდება საყრდენები, რომ მასზე ავიდეს და ნაყოფი კარგად განვითარდეს. შემოდგომით დავარგებულ ნაყოფს მოწყვეტენ, გაახმობენ, გამოყრიან შიგნიდან კურკებს და გამოასუფთავებენ. შემდეგ მდუღარე წყალში გამოხარშავენ სიმწარე რომ დაუკარგონ, ამოუჭრიან სატარეს, გაუკეთებენ თხილის ტარს და ხმარობენ ღვინის ამოსაღებად. ორშიმო გავრცელებული იყო მთელ საქართველოში. ორშიმოს ტევადობა ზოგჯერ 6-7 ლიტრამდეც მიდიოდა, თუმცა ხელში მოსახმარად მოხერხებულია სამ და ოთხლიტრიანი ორშიმოები. საშუალოდ, ერთი მარნისათვის, რამდენიმე ორშიმო იყო საჭირო. ღვინის ამოსაღები, ღვინის გადასაღები, ამოსაწური, თხლის ამოსაღები და ა.შ. ორშიმო ადვილია დასამზადებლად, მოსახმარად მარჯვეა და ხმარებაში გამძლე. მეთუნეობით განთქმულ ცენტრებში თიხის ორშიმოებსაც ამზადებდნენ. ჭურიდან ღვინის ამოსაღები ჭურჭელი. კეთდება მწარე გოგრისგან ანუ ხაპისგან. ორშიმოსგან განსხვავებით კოპეს ტარი შუა ადგილზე გამჭოლად ეგება და გასაჟონი ადგილები სანთლით ამოივსება. რაჭასა და იმერეთში კოპეს ხრიკა ეწოდება.
ლიტერატურა
- მ. გეგეშიძე, მეღვინეობის ხის იარაღ-ჭურჭელი დას. საქართველოდან, სსმმ, ტ. XIX, 1956
- ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი პროექტის ავტ. და სამეცნ. ხელმძღვ. ელდარ ნადირაძე ; რედ. როინ მეტრეველი ; ავტ.-შემდგ.: გვანცა არჩვაძე, მარინა ბოკუჩავა, თამარ გელაძე და სხვ. თბ., მერიდიანი, 2011
