სამურზაყანო
სამურზაყანო
ისტორიული მხარე დასავლეთ საქართველოში, აფხაზეთში, დღევანდელი გალისა და ოჩამჩირის მუნიციპალიტეტები. დამოუკიდებელ ერთეულად ჩამოყალიბდა XVII-XVIII სს მიჯნაზე. მოიცავდა მდ. ღალიძგასა და მდ. ენგურს შორის ტერიტორიას.
1705 წელს მემკვიდრეობით მიიღო მურზაყან შარვაშიძემ, რომლის სახელისგანაც მთელი მხარის სახელია მიღებული. 1805 წელს შევიდა რუსეთის მფარველობაში. 1813-1840 წლებში ლევან დადიანს ექვემდებარებოდა. 1840 წელს რუსეთის ხელისუფლებამ ოდიშის სამთავროს სუვერენიტეტისაგან გამოისყიდა და სამურზაყანოს საბოქაულო დააარსა. 1857 წელს, სამგრელოს (ოდიშის) სამთავროს გაუქმების შემდეგ, სამეგრელოს მმართველს დაუქვემდებარეს. 1864 წლიდან სოხუმის სამხედრო განყოფილების შემადგენლობაში იყო, 1883-დან სოხუმის ოკრუგის შემადგენლობაში სამურზაყანოს უბნის სახელწოდებით. სამურზაყანოს ფართობი იყო 1.293,5 კმ2, 1908 წლის მონაცემებით ცხოვრობდა 38.431 ადამიანი.
