ჯვარი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| (17 შუალედური ცვლილებები იმავე მომხმარებლის მიერ არ არის ნაჩვენები) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
<big>'''ჯვარი'''</big> | <big>'''ჯვარი'''</big> | ||
---- | ---- | ||
| − | 1. ფიგურა, რომელიც შედგება ორი გადამკვეთი ზოლისგან ან მართკუთხედებისგან. ხშირად კუთხე 90° შეადგენს. ზოლები ტრადიციულად ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად განლაგდებიან. ის ადამიანობის ერთ-ერთი ყველაზე | + | :1. ფიგურა, რომელიც შედგება ორი გადამკვეთი ზოლისგან ან მართკუთხედებისგან. ხშირად კუთხე 90° შეადგენს. ზოლები ტრადიციულად ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად განლაგდებიან. ის ადამიანობის ერთ-ერთი ყველაზე ძველი სიმბოლოა, რომელიც გამოყენებულია მრავალ რელიგიასა და კულტურაში, მაგრამ ყველაზე ხშირად მას ასოცირებენ ქრისტიანობასთან; |
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
| ხაზი 18: | ხაზი 18: | ||
| | | | ||
კოპტური ანხი არის ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანების ორიგინალური კოპტური ჯვრის თავისებური გამოყენება. | კოპტური ანხი არის ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანების ორიგინალური კოპტური ჯვრის თავისებური გამოყენება. | ||
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:Koptische Ankh.jpg|85პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''ორიგინალური კოპტური ჯვარი''' | | | '''ორიგინალური კოპტური ჯვარი''' | ||
| | | | ||
| − | ადრეული | + | ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანები იყენებდნენ ამ ჯვარს. |
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:2000px-Original_Coptic_cross.svg.png|75პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''კოპტური ჯვარი''' | | | '''კოპტური ჯვარი''' | ||
| | | | ||
| − | პატარა წრე ცენტრში, რომლისგანაც პარალელური ზოლების ორი წყვილი გამოდის. ზოლებს შორის, რომლებიც შეადგენენ 90° არის განთავსებული T-ფორმის სიმბოლოები. ეს ჯვარი ასახავს ქრისტეს ჯვარცმას და ადრე ფართოდ გამოიყენებოდა კოპტურ ეკლესიაში, რომლის ცენტრი განთავსებულია | + | პატარა წრე ცენტრში, რომლისგანაც პარალელური ზოლების ორი წყვილი გამოდის. ზოლებს შორის, რომლებიც შეადგენენ 90° არის განთავსებული T-ფორმის სიმბოლოები. ეს ჯვარი ასახავს ქრისტეს ჯვარცმას და ადრე ფართოდ გამოიყენებოდა კოპტურ ეკლესიაში, რომლის ცენტრი განთავსებულია ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში. |
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:Coptic-Cross.svg.png|120პქ]] |
|- | |- | ||
| − | | | '''ახალი კოპტური ჯვარი | + | | | '''ახალი კოპტური ჯვარი''' |
| | | | ||
| − | ეს არის კოპტური ჯვრის ახალი ფორმა, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ქრისტიანი ეგვიპტელები და თვით | + | ეს არის კოპტური ჯვრის ახალი ფორმა, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ქრისტიანი ეგვიპტელები და თვით კოპტური მართლმადიდებლური ეკლესია, რომლის ცენტრი განთავსებულია ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში. ეს ვერსია არის შედგენილი ზევით აღნიშნული ჯვრების საფუძველზე. |
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:Coptic Cross Black Small.png|110პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''მზის ჯვარი''' | | | '''მზის ჯვარი''' | ||
| | | | ||
| − | ეს სიმბოლო ცნობილია, როგორც მზის ჯვარი და ფართოდ იყენებოდა ამერიკელი | + | ეს სიმბოლო ცნობილია, როგორც მზის ჯვარი და ფართოდ იყენებოდა ამერიკელი ინდიელების სამკურნალო ბორბალში. ასევე არის გნოსტიციზმის მოძრაობათა სიმბოლო. |
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:2000px-Simple_crossed_circle.svg.png|120პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''მაღალი ჯვარი''' | | | '''მაღალი ჯვარი''' | ||
| | | | ||
| − | ცალკე მდგომი | + | ცალკე მდგომი კელტური ჯვარი, სიმბოლო, რომელიც ხშირად გვხვდება ირლანდიასა და დიდ ბრიტანეთში. ჯვარი ფართოდ არის გამოყენებული ეკლესიებსა და სასაფლაოებზე. |
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:2000px-Ccross.svg.png|85პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''კენტერბერის ჯვარი''' | | | '''კენტერბერის ჯვარი''' | ||
| | | | ||
| − | გამოიყენება | + | გამოიყენება ანგლიკანურ ეკლესიაში. ჯვარს აქვს ოთხი ერთნაირი სიგრძის შტო, რომელიც გამოხარულია რკლის ფორმით ბოლოში. ეს რკალნი შეუღლებლად წარმოქმნიან წრეწირის ფორმას. ყველა შტოს აქვს ამოიჭრილი ტრიკვერტი, რომელიც სამებას ასახავს. ჯვრის ცენტრში არის პატარა მართკუთხედი. ეს ჯვარი ნაპოვნია ქ. კენტერბერიში 1867 წელს და თარიღდება 850 წლით. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ამ ჯვარს ანგლო-საქსონური წამოშობა აქვს. |
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:2000px-Cantercross.svg.png|120პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''ჯვარცმა''' | | | '''ჯვარცმა''' | ||
| | | | ||
| − | ჯვარი და | + | ჯვარი და იესოს ტანის გამოსახულება ჯვარცმის დროს. ეს ჯვარი არის ფართოდ გამოყენებული კათოლიკურ, ანგლიკანურ, მართლმადიდებლურსა და აღმოსავლეთის ეკლესიათა მთელ რიგში. |
|align="center"|[[File:Small crucifix.jpg|75პქ]] | |align="center"|[[File:Small crucifix.jpg|75პქ]] | ||
|- | |- | ||
| | '''ბერძნული ჯვარი''' | | | '''ბერძნული ჯვარი''' | ||
| | | | ||
| − | ეს ჯვარი არის მართლმადიდებლური და ადრეული ქრისტიანობის უმთავრესი სიმბოლო. მისი ყველა შტო ერთი სიგრძისა. ამ ჯვარს უწოდებენ ბერძნულ ჯვარს, იმიტომ რომ ეს ჯვარი გამოსახული | + | ეს ჯვარი არის მართლმადიდებლური და ადრეული ქრისტიანობის უმთავრესი სიმბოლო. მისი ყველა შტო ერთი სიგრძისა. ამ ჯვარს უწოდებენ ბერძნულ ჯვარს, იმიტომ რომ ეს ჯვარი გამოსახული საბერძნეთის დროშასა და გერბზე. |
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:Greek_cross.svg.png|120პქ]] |
|- | |- | ||
| − | | | ''' | + | | | '''ფლორიანეს ჯვარი''' |
| | | | ||
| − | ჯვარი მიღებულია, როგორც | + | ჯვარი მიღებულია, როგორც სახანძრო ემბლემა, ასევე არის წმ. ფლორიანეს<ref>წმინდა ფლორიანე არის პოლონეთისა და ავსტრიის მფარველი.</ref> სიმბოლო. ფლორიანის ჯვარი ჰგავს მალტიისა და პეტის ჯვარს, თუმცა ამ ჯვარს მრგვალი მკლავები აქვს. ჯვრის ორივე ვერსია აქ არის მოყვანილი. |
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:FlorianCross1.png|120პქ]]<br>[[ფაილი:FlorianCross2.png|120პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''აღმოსავლური მართლმადიდებლური ჯვარი''' | | | '''აღმოსავლური მართლმადიდებლური ჯვარი''' | ||
| | | | ||
ასეთი ჯვარი მიღებულია [[მართლმადიდებლობა|ტრადიციულ მართლმადიდებლურ ეკლესიებში]] ასევე [[აღმოსავლური ტიპიკონის კათოლიკური ეკლესია|აღნოსავლურ კათოლიკურ სამყაროში]]. ჯვარზე ასახულია ასოები <span style="color:#000000;font-family:Georgian">IC XC</span>, რომლებითაც მართლმადიდებლურ სამყაროში [[იესო]]ს სახელის ინიციალები აღინიშნება. | ასეთი ჯვარი მიღებულია [[მართლმადიდებლობა|ტრადიციულ მართლმადიდებლურ ეკლესიებში]] ასევე [[აღმოსავლური ტიპიკონის კათოლიკური ეკლესია|აღნოსავლურ კათოლიკურ სამყაროში]]. ჯვარზე ასახულია ასოები <span style="color:#000000;font-family:Georgian">IC XC</span>, რომლებითაც მართლმადიდებლურ სამყაროში [[იესო]]ს სახელის ინიციალები აღინიშნება. | ||
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:Slavcross.png|85პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''წმინდა ბრიჯიდის ჯვარი''' | | | '''წმინდა ბრიჯიდის ჯვარი''' | ||
| ხაზი 75: | ხაზი 75: | ||
თვით სახელი ბრიჯითი წარმოიშვა ბრიგითისაგან (ან ბრექეთისგან), რომელიც [[კელტები]]ს წარმართული რელიგიის მთავარქალღმერთის სახელია. | თვით სახელი ბრიჯითი წარმოიშვა ბრიგითისაგან (ან ბრექეთისგან), რომელიც [[კელტები]]ს წარმართული რელიგიის მთავარქალღმერთის სახელია. | ||
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:St_Brigid.png|120პქ]] |
|- | |- | ||
| | '''ხი-რო''' | | | '''ხი-რო''' | ||
| | | | ||
ჯვარი, რომელიც კონსტანტინე დიდის დროს სახელმწიფოს სიბმოლად იყო მიღებული. ჯვარი შედეგბა ორი ბერძნული ასოსგან [[ხი (ასო)|'''<span style="color:#000000;font-family:Garamond">χ</span>''']] და [[რო (ასო)|'''<span style="color:#000000;font-family:Garamond">ρ</span>''']], რაც სავარაუდოდ ქრისტიანობას ნიშნავს. | ჯვარი, რომელიც კონსტანტინე დიდის დროს სახელმწიფოს სიბმოლად იყო მიღებული. ჯვარი შედეგბა ორი ბერძნული ასოსგან [[ხი (ასო)|'''<span style="color:#000000;font-family:Garamond">χ</span>''']] და [[რო (ასო)|'''<span style="color:#000000;font-family:Garamond">ρ</span>''']], რაც სავარაუდოდ ქრისტიანობას ნიშნავს. | ||
| − | |align="center"|[[ | + | |align="center"|[[ფაილი:Labarum.png|120პქ]] |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
| − | 2. ქართლური ვაზის ჯიში | + | |
| + | :2. ქართლური ვაზის ჯიში | ||
| + | :3. იგივეა, რაც [[ხატი]] (აღმ. საქ. მთიანეთი) | ||
---- | ---- | ||
| + | '''შენიშვნა:''' | ||
[[კატეგორია:ჯ]] | [[კატეგორია:ჯ]] | ||
[[კატეგორია:შიდა ქართლი]] | [[კატეგორია:შიდა ქართლი]] | ||
[[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] | [[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]] | ||
[[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]] | [[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 09:45, 16 სექტემბერი 2020 მდგომარეობით
ჯვარი
- 1. ფიგურა, რომელიც შედგება ორი გადამკვეთი ზოლისგან ან მართკუთხედებისგან. ხშირად კუთხე 90° შეადგენს. ზოლები ტრადიციულად ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად განლაგდებიან. ის ადამიანობის ერთ-ერთი ყველაზე ძველი სიმბოლოა, რომელიც გამოყენებულია მრავალ რელიგიასა და კულტურაში, მაგრამ ყველაზე ხშირად მას ასოცირებენ ქრისტიანობასთან;
| ჯვრის ტიპი | აღწერა | სურათი |
|---|---|---|
| ქრისტიანული ჯვარი | ასევე ცნობილია, როგორ ლათინური ჯვარი. არის ქრისტიანობის ყვალაზე გავრცელებული სიმბოლო. ჯვრის აღმოჩენა იესოს მოწამეობრივ სიკვდილთან არის დაკავშირებული, რომელსაც მან ჯვარზე მიიღო. | 
|
| ანხი |
ასევე ცნობილია, როგორც ეგვიპტური ჯვარი, ნილოსის გასაღები, მარყუჟული ჯვარი. ძველ ეგვიპტეში იყო სიცოცხლისა და მოსავლის სიმბოლო. ქრისტიანობაში ეს სიმბოლო კატეგორიულად დაუშვებელია, რათა ეკლესია მიიჩნევს რომ ეს ეშმაკის ჯვარია. ხშირად ამ ჯვარს გოთები ატარებენ. |
|
| კოპტური ანხი |
კოპტური ანხი არის ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანების ორიგინალური კოპტური ჯვრის თავისებური გამოყენება. |
|
| ორიგინალური კოპტური ჯვარი |
ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანები იყენებდნენ ამ ჯვარს. |
|
| კოპტური ჯვარი |
პატარა წრე ცენტრში, რომლისგანაც პარალელური ზოლების ორი წყვილი გამოდის. ზოლებს შორის, რომლებიც შეადგენენ 90° არის განთავსებული T-ფორმის სიმბოლოები. ეს ჯვარი ასახავს ქრისტეს ჯვარცმას და ადრე ფართოდ გამოიყენებოდა კოპტურ ეკლესიაში, რომლის ცენტრი განთავსებულია ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში. |
|
| ახალი კოპტური ჯვარი |
ეს არის კოპტური ჯვრის ახალი ფორმა, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ქრისტიანი ეგვიპტელები და თვით კოპტური მართლმადიდებლური ეკლესია, რომლის ცენტრი განთავსებულია ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში. ეს ვერსია არის შედგენილი ზევით აღნიშნული ჯვრების საფუძველზე. |
|
| მზის ჯვარი |
ეს სიმბოლო ცნობილია, როგორც მზის ჯვარი და ფართოდ იყენებოდა ამერიკელი ინდიელების სამკურნალო ბორბალში. ასევე არის გნოსტიციზმის მოძრაობათა სიმბოლო. |
|
| მაღალი ჯვარი |
ცალკე მდგომი კელტური ჯვარი, სიმბოლო, რომელიც ხშირად გვხვდება ირლანდიასა და დიდ ბრიტანეთში. ჯვარი ფართოდ არის გამოყენებული ეკლესიებსა და სასაფლაოებზე. |
|
| კენტერბერის ჯვარი |
გამოიყენება ანგლიკანურ ეკლესიაში. ჯვარს აქვს ოთხი ერთნაირი სიგრძის შტო, რომელიც გამოხარულია რკლის ფორმით ბოლოში. ეს რკალნი შეუღლებლად წარმოქმნიან წრეწირის ფორმას. ყველა შტოს აქვს ამოიჭრილი ტრიკვერტი, რომელიც სამებას ასახავს. ჯვრის ცენტრში არის პატარა მართკუთხედი. ეს ჯვარი ნაპოვნია ქ. კენტერბერიში 1867 წელს და თარიღდება 850 წლით. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ამ ჯვარს ანგლო-საქსონური წამოშობა აქვს. |
|
| ჯვარცმა |
ჯვარი და იესოს ტანის გამოსახულება ჯვარცმის დროს. ეს ჯვარი არის ფართოდ გამოყენებული კათოლიკურ, ანგლიკანურ, მართლმადიდებლურსა და აღმოსავლეთის ეკლესიათა მთელ რიგში. |
|
| ბერძნული ჯვარი |
ეს ჯვარი არის მართლმადიდებლური და ადრეული ქრისტიანობის უმთავრესი სიმბოლო. მისი ყველა შტო ერთი სიგრძისა. ამ ჯვარს უწოდებენ ბერძნულ ჯვარს, იმიტომ რომ ეს ჯვარი გამოსახული საბერძნეთის დროშასა და გერბზე. |
|
| ფლორიანეს ჯვარი |
ჯვარი მიღებულია, როგორც სახანძრო ემბლემა, ასევე არის წმ. ფლორიანეს[1] სიმბოლო. ფლორიანის ჯვარი ჰგავს მალტიისა და პეტის ჯვარს, თუმცა ამ ჯვარს მრგვალი მკლავები აქვს. ჯვრის ორივე ვერსია აქ არის მოყვანილი. |
 
|
| აღმოსავლური მართლმადიდებლური ჯვარი |
ასეთი ჯვარი მიღებულია ტრადიციულ მართლმადიდებლურ ეკლესიებში ასევე აღნოსავლურ კათოლიკურ სამყაროში. ჯვარზე ასახულია ასოები IC XC, რომლებითაც მართლმადიდებლურ სამყაროში იესოს სახელის ინიციალები აღინიშნება. |
|
| წმინდა ბრიჯიდის ჯვარი |
ასეთი ჯვარი მთელი ირლანდიის ტერიტორიაზე გვხვდება. ამ სიმბოლოს ავტორია პრინცესა ბრიჯითი, რომელიც წარმართი მეფის ასული იყო. მან ჯვარი ლერწმისგან შექმნა, სწორედ ჯვარა უკავშირდება ირლანდიის ხალხთა მოქცევა. თვით სახელი ბრიჯითი წარმოიშვა ბრიგითისაგან (ან ბრექეთისგან), რომელიც კელტების წარმართული რელიგიის მთავარქალღმერთის სახელია. |
|
| ხი-რო |
ჯვარი, რომელიც კონსტანტინე დიდის დროს სახელმწიფოს სიბმოლად იყო მიღებული. ჯვარი შედეგბა ორი ბერძნული ასოსგან χ და ρ, რაც სავარაუდოდ ქრისტიანობას ნიშნავს. |
|
- 2. ქართლური ვაზის ჯიში
- 3. იგივეა, რაც ხატი (აღმ. საქ. მთიანეთი)
შენიშვნა:
- ↑ წმინდა ფლორიანე არის პოლონეთისა და ავსტრიის მფარველი.
