მეფეთა ველი
მეფეთა ველი (არაბ. وادي الملوك, Wādī al Mulūk), მეფეთა კარიბჭის ველი (არაბ. وادي ابواب الملوك, Wādī Abwāb al Mulūk), არის ველი ეგვიპტეში, სადაც 500 წლის განმავლობაში, ძვ. წ-აღ. მე-16 საუკუნიდან ძვ. წ-აღ. მე-11 საუკუნემდე ფარაონებისა და ეგვიპტელი დიდებულებისათვის გამართული იყო დასაკრძალი აკლდამები ძველი ეგვიპტის ახალი სამეფოს ხანაში (ძველი ეგვიპტის მე-18 — მე-20 დინასტიები).
ველი მდებარეობს მდინარე ნილოსის დასავლეთ ნაპირზე, ძველეგვიპტური ქალაქის თებეს (თანამედროვე ლუქსორი) საპირისპირო მხარეს, თებეს ნეკროპოლისის შუაგულში. ვადი შედგება ორი ველისაგან: აღმოსავლეთ ველისა (სადაც თავმოყრილია სამეფო აკლდამების უმეტესობა) და დასავლეთ ველისაგან.
2005 წელს ახალი აკლდამის KV63-სა და 2008 წელს კიდევ ორი ახალი აკლდამის ჩასასვლელის აღმოჩენის შემდეგ ველზე გამოვლენილი სამარხებისა და აკლდამების რიცხვი 63-ს მიაღწია (სადაც წარმოდგენილია როგორც უბრალო ორმოსამარხები (მაგ. KV54), ასევე დიდი კომპლექსები (როგორიცაა მაგ. KV5, რომელიც 120 სამარხისგან შედგება). ეს იყო ახალი სამეფოს ფარაონებისა და დიდებულების მთავარი დასაკრძალი ადგილი. სამეფო აკლდამები შემკულია სცენებით ეგვიპტური მითოლოგიიდან და წარმოდგენას გვიქმნის მაშინდელი რწმენისა და დაკრძალვის ტრადიციების შესახებ. თითქმის ყველა აკლდამა გახსნილი და გაძარცულია ძველ დროს, მაგრამ ისინი მაინც გვიქმნის წარმოდგენას ფარაონების სიმდიდრისა და ძალაუფლების შესახებ.
ეს მიდამოები არქეოლოგებისა და ეგვიპტოლოგების შესწავლის ინტერესს მე-19 საუკუნის ბოლოდან წარმოადგენს და სულ ახალი და ახალი აღმოჩენები კვლავ აღრმავებს მეცნიერთა ინტერესს. ბოლო დროის უდიდესი აღმოჩენა იყო ტუტანხამონის KV62 აკლდამის აღმოჩენა, რომელიც მსოფლიოს ერთ-ერთ უდიდეს არქეოლოგიურ აღმოჩენად ითვლება. 1979 წელს ის თებეს ნეკროპოლისთან ერთად, იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლად გამოცხადდა.
|
აღმოსავლეთი ველი
მეფეთა ველზე გათხრილ აკლდამათა უმრავლესობა აღმოსავლეთ ველზე მდებარეობს.
| ნომერი | სახელი | პერიოდი | კომენტარი |
|---|---|---|---|
| KV1 | რამზეს VII | მეოცე დინასტია | |
| KV2 | რამზეს IV | მეოცე დინასტია | |
| KV3 | რამზეს III-ს უცნობი ვაჟი | მეოცე დინასტია | |
| KV4 | რამზეს XI | მეოცე დინასტია | |
| KV5 | რამზეს II-ს შვილები | მეცხრამეტე დინასტია | ჯერჯერობით 120 ოთახია გამოკვლეული. გათხრები არ დასრულებულა.ეს არის მეფეთა ველის ყველაზე დიდი აკლდამა. |
| KV6 | რამზეს IX | მეოცე დინასტია | |
| KV7 | რამზეს II | მეცხრამეტე დინასტია | |
| KV8 | მერენპტაჰი | მეცხრამეტე დინასტია | |
| KV9 | რამზეს V და რამზეს VI | მეოცე დინასტია | ასევე ცნობილია 'მემნონის' აკლდამის სახელით. |
| KV10 | ამენმესე | მეოცე დინასტია | |
| KV11 | რამზეს III | მეოცე დინასტია | |
| KV12 | უცნობი | მე-18 და მე-19 დინასტიები | საგვარეულო აკლდამა |
| KV13 | მრჩეველი ბაი. მოგვიანებით ამენჰერხეფშეფი და მენთუჰერხეფშეფი | მე-19 და მეოცე დინასტია | |
| KV14 | ტაუსერტი, მოგვიანებით დაკრძალეს სეთნახტე | მე-19 და მე-20 დინასტიები | |
| KV15 | სეთი II | მეცხრამეტე დინასტია | |
| KV16 | რამზეს I | მეცხრამეტე დინასტია | |
| KV17 | სეთი I | მეცხრამეტე დინასტია | |
| KV18 | რამზეს X | მეოცე დინასტია | |
| KV19 | მენთუჰერხეფშეფი რამზეს IX-ს ვაჟი | მეოცე დინასტია | |
| KV20 | თუთმოს I და ჰათშეფსუტი | მეთვრამეტე დინასტია | |
| KV21, KV26, KV27, KV28, KV29, KV31, KV33, KV37, KV44, KV59 | უცნობი | ახალი სამეფო | ძირითადი მფლობელები უცნობია |
| KV30 | უცნობი | მეოცე დინასტია | |
| KV32 | თია'ა, ამენჰოტეპ II-ს მეუღლე | მეთვრამეტე დინასტია | |
| KV34 | თუთმოს III | მეთვრამეტე დინასტია | |
| KV35 | ამენხოტეპ II | მეთვრამეტე დინასტია | მრავალრიცხოვანი მუმიემი, მათ შორის ბევრი მეფისა, აქ იქნა გადმოსვენებული (იხ. სია). |
| KV36 | მაიჰერფრი | მეთვრამეტე დინასტია | ჰათშეფსუტის დროინდელი დიდებული |
| KV38 | თუთმოს I | მეთვრამეტე დინასტია | შესაძლებელია თუთმოს III-ს მიერ იყო ამ მეფისთვის მომზადებული |
| KV39 | სავარაუდოდ ამენხოტეპ I-ს აკლდამა | მეთვრამეტე დინასტია | |
| KV40 | მეფეთა ქალიშვილებისა და ვაჟების აკლდამა | მეთვრამეტე დინასტია | სამარხები ამენხოტეპ III-ს პერიოდით თარიღდება. მოგვიანებით ჩაშვებული იყო 22-ე დინასტიის სამარხები |
| KV41 | უცნობი | მეთვრამეტე დინასტია | შესაძლოა დედოფალ თეთიშერის? აკლდამა იყოს |
| KV42 | დედოფალი ჰათშეფსუტ-მერიეთრე | მეთვრამეტე დინასტია | |
| KV43 | თუთმოს IV | მეთვრამეტე დინასტია | |
| KV45 | უსერჰეტი | მეთვრამეტე დინასტია | დიდებული |
| KV46 | იუია და თიუიუ | მეთვრამეტე დინასტია | დედოფალ თიის მშობლები. ტუტანხამონის აკლდამის აღმოჩენამდე ეს იყო მეფეთა ველის ყველაზე კარგად შენახული აკლდამა. |
| KV47 | სიპტაჰი | მეცხრამეტე დინასტია | |
| KV48 | ამენემოპეტი მეტსახელად პაირი | მეთვრამეტე დინასტია | დიდებული |
| KV49 | უცნობი | მეთვრამეტე დინასტია | შესაძლოა საკუჭნაო იყო. |
| KV50,KV51, KV52 | უცნობი | მეთვრამეტე დინასტია | აკლდამებში ცხოველთა ძვლები აღმოჩნდა. შესაძლოა ამენხოტეპ II-ს ცხოველები იყვნენ, რომლის აკლდამაც იქვეა. |
| KV53 | უცნობი | ახალი სამეფო | |
| KV54 | უცნობი | მეთვრამეტე დინასტია | ეს შესაძლოა ტუტანხამონის საბალზამე იყო. |
| KV55 | Smenkhkare/Akhenaten | მეთვრამეტე დინასტია | This tomb might be another mummy cache, and once possibly contained the burials of several Amarna Period royals –Tiy and Smenkhkare/Akhenaten. |
| KV56 | უცნობი | მეცხრამეტე დინასტია | Known as the Gold Tomb, the original owner of this tomb is უცნობი. Items with names of რამზეს II, Seti II and Tawosret were found. |
| KV57 | Horemheb | მეთვრამეტე დინასტია | |
| KV58 | უცნობი | მეთვრამეტე დინასტია | Known as Chariot Tomb, the original owner of this tomb remains უცნობი. Gold foil contains names of Tutankhamen and Ay |
| KV60 | Sitre In | მეთვრამეტე დინასტია | Royal nurse of Hatshepsut |
| KV61 | უცნობი | New Kingdom | This tomb appears to have been unused. |
| KV62 | Tutankhamen | მეთვრამეტე დინასტია | Perhaps the most famous discovery of modern Western archaeology was made here by Howard Carter on November 4, 1922, with clearance and conservation work continuing until 1932. Tutankhamun's tomb was the first royal tomb to be discovered that was still largely intact (although tomb robbers had entered it), and was for many years the last major discovery in the valley. The opulence of his grave goods notwithstanding, King Tutankhamun was a rather minor king and other burials probably had more numerous treasures. Some members of the archaeological teams led by Carter and later archaeologists contracted local lethal viruses through food or animals (particularly insects), resulting in the infamous "Curse of the Pharaohs" modern legend. |
| KV63 | უცნობი | მეთვრამეტე დინასტია | The purpose of this tomb is currently უცნობი. |
| KV64 | Singer [the Lady] Nehmes Bastet | 18th and 22nd dynasty | An unexcavated tomb entrance, discovered in July 2008[1] The tomb was later excavated and was shown to have been used in the 18th as well as in the 22nd dynasty. The Lady Nehmesbastet lived during the 22nd dynasty.[2] |
| KV65 | უცნობი | New Kingdom | An unexcavated tomb entrance, discovered in July 2008[1] |
| KVB – KVT | უცნობი | New Kingdom | These are non-burial pits, some of which may have been intended as tombs, others were probably funerary deposits. |
დასავლეთი ველი
The numbering the West Valley follows in sequence to that of the East Valley, and there are only four known burials / pits in the valley.
WV22 – This is the tomb of one of the greatest rulers of the Egyptian New Kingdom, ამენხოტეპ III. It has recently been investigated, but is not open to the public.
WV23 – This is the tomb of Ay and is the only tomb that is open to the public in the West Valley.
WV24 – The original owner of this tomb is უცნობი.
WV25 – This tomb may have been started as the Theban burial of Akhenaten, but it was never finished.
WVA – This was a storage chamber for ამენხოტეპ III's tomb which was located nearby.- ↑ 1.0 1.1 თარგი:Cite web
- ↑ Susanne Bickel, Princesses, Robbers and Priests - The უცნობი side of the Kings' Valley, Presentation at a conference at the Museo Egizio in Turin, Italy, October 14 2017
