გადასვლა: ნავიგაცია, ძებნა

ჯვარი: განსხვავება გადახედვებს შორის

 
(17 შუალედური ცვლილებები იმავე მომხმარებლის მიერ არ არის ნაჩვენები)
ხაზი 1: ხაზი 1:
 
<big>'''ჯვარი'''</big>
 
<big>'''ჯვარი'''</big>
 
----
 
----
1. ფიგურა, რომელიც შედგება ორი გადამკვეთი ზოლისგან ან მართკუთხედებისგან. ხშირად კუთხე 90° შეადგენს. ზოლები ტრადიციულად ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად განლაგდებიან. ის ადამიანობის ერთ-ერთი ყველაზე ძევლი სიმბოლოა, რომელიც გამოყენებულია მრავალ რელიგიასა და კულტურაში, მაგრამ ყველაზე ხშირად მას ასოცირებენ ქრისტიანობასთან;
+
:1. ფიგურა, რომელიც შედგება ორი გადამკვეთი ზოლისგან ან მართკუთხედებისგან. ხშირად კუთხე 90° შეადგენს. ზოლები ტრადიციულად ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად განლაგდებიან. ის ადამიანობის ერთ-ერთი ყველაზე ძველი სიმბოლოა, რომელიც გამოყენებულია მრავალ რელიგიასა და კულტურაში, მაგრამ ყველაზე ხშირად მას ასოცირებენ ქრისტიანობასთან;
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
ხაზი 18: ხაზი 18:
 
|
 
|
 
კოპტური ანხი არის ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანების ორიგინალური კოპტური ჯვრის თავისებური გამოყენება.  
 
კოპტური ანხი არის ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანების ორიგინალური კოპტური ჯვრის თავისებური გამოყენება.  
|align="center"|[[Image:Koptische Ankh.jpg|85პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:Koptische Ankh.jpg|85პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''ორიგინალური კოპტური ჯვარი'''
 
| | '''ორიგინალური კოპტური ჯვარი'''
 
|
 
|
ადრეული [[ეგვიპტე]]ლი ქრისტიანები იყენებდნენ ამ ჯვარს.
+
ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანები იყენებდნენ ამ ჯვარს.
|align="center"|[[Image:Original Coptic cross.svg|75პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:2000px-Original_Coptic_cross.svg.png|75პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''კოპტური ჯვარი'''
 
| | '''კოპტური ჯვარი'''
 
|
 
|
პატარა წრე ცენტრში, რომლისგანაც პარალელური ზოლების ორი წყვილი გამოდის. ზოლებს შორის, რომლებიც შეადგენენ 90° არის განთავსებული T-ფორმის სიმბოლოები. ეს ჯვარი ასახავს ქრისტეს ჯვარცმას და ადრე ფართოდ გამოიყენებოდა კოპტურ ეკლესიაში, რომლის ცენტრი განთავსებულია [[ეგვიპტე]]ს ქალაქ [[ალექსანდრია]]ში.  
+
პატარა წრე ცენტრში, რომლისგანაც პარალელური ზოლების ორი წყვილი გამოდის. ზოლებს შორის, რომლებიც შეადგენენ 90° არის განთავსებული T-ფორმის სიმბოლოები. ეს ჯვარი ასახავს ქრისტეს ჯვარცმას და ადრე ფართოდ გამოიყენებოდა კოპტურ ეკლესიაში, რომლის ცენტრი განთავსებულია ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში.  
|align="center"|[[Image:Coptic-Cross.svg|120პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:Coptic-Cross.svg.png|120პქ]]
 
|-
 
|-
| | '''ახალი კოპტური ჯვარი]]'''
+
| | '''ახალი კოპტური ჯვარი'''
 
|
 
|
ეს არის კოპტური ჯვრის ახალი ფორმა, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ქრისტიანი ეგვიპტელები და თვით [[კოპტურ მართლმადიდებლური ეკლესია]], რომლის ცენტრი განთავსებულია [[ეგვიპტე]]ს ქალაქ [[ალექსანდრია]]ში. ეს ვერსია არის შედგენილი ზევით აღნიშნული ჯვრების საფუძველზე.
+
ეს არის კოპტური ჯვრის ახალი ფორმა, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ქრისტიანი ეგვიპტელები და თვით კოპტური მართლმადიდებლური ეკლესია, რომლის ცენტრი განთავსებულია ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში. ეს ვერსია არის შედგენილი ზევით აღნიშნული ჯვრების საფუძველზე.
|align="center"|[[Image:Coptic Cross Black Small.png|110პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:Coptic Cross Black Small.png|110პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''მზის ჯვარი'''
 
| | '''მზის ჯვარი'''
 
|
 
|
ეს სიმბოლო ცნობილია, როგორც მზის ჯვარი და ფართოდ იყენებოდა ამერიკელი [[ინდიელები]]ს მედიცინურ ბორბალში. ასევე არის [[გნოსტიციზმი]]ს მოძრაობათა სიმბოლო.  
+
ეს სიმბოლო ცნობილია, როგორც მზის ჯვარი და ფართოდ იყენებოდა ამერიკელი ინდიელების სამკურნალო ბორბალში. ასევე არის გნოსტიციზმის მოძრაობათა სიმბოლო.  
|align="center"|[[Image:Simple crossed circle.svg|120პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:2000px-Simple_crossed_circle.svg.png|120პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''მაღალი ჯვარი'''
 
| | '''მაღალი ჯვარი'''
 
|
 
|
ცალკე მდგომი [[კელტური ჯვარი|კელტურ ჯვრებისაგან]] სიმბოლო, რომელიც ხშირად გვხვდება [[ირლანდია]]სა და [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეტში]]. ჯვარი ფართოდ არის გამოყენებული ეკლესიებსა და სასაფლაოებზე.  
+
ცალკე მდგომი კელტური ჯვარი, სიმბოლო, რომელიც ხშირად გვხვდება ირლანდიასა და დიდ ბრიტანეთში. ჯვარი ფართოდ არის გამოყენებული ეკლესიებსა და სასაფლაოებზე.  
|align="center"|[[Image:Ccross.svg|85პქ]]  
+
|align="center"|[[ფაილი:2000px-Ccross.svg.png|85პქ]]  
 
|-
 
|-
 
| | '''კენტერბერის ჯვარი'''
 
| | '''კენტერბერის ჯვარი'''
 
|
 
|
გამოიყენება [[ანგლიკანური ეკლესია|ანგლიკანურ ეკლესიაში]]. ჯვარს აქვს ოთხი ერთნაირი სიგრძის შტო, რომელიც გამოხარულია რკლის ფორმით ბოლოში. ეს რკალნი შეუღლებლად წარმოქმნიან [[წრეწირი]]ს ფორმას. ყველა შტოს აქვს ამოიჭრილი [[ტრიკვერტი]], რომელიც [[სამება]]ს სიმბოლიზირებს. ჯვრის ცენტრში არის პატარა [[მართკუთხედი]]. ეს ჯვარი ნაპოვნია ქ. [[კენტერბერი|კენტერბერში]] [[1867]] წელს და ტარიღდება [[850]] წლით. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ამ ჯვარს ანგლო-საქსონური წამოშობა აქვს. ([http://www.seiyaku.com/customs/crosses/canterbury.html წყარო] {{en icon}})
+
გამოიყენება ანგლიკანურ ეკლესიაში. ჯვარს აქვს ოთხი ერთნაირი სიგრძის შტო, რომელიც გამოხარულია რკლის ფორმით ბოლოში. ეს რკალნი შეუღლებლად წარმოქმნიან წრეწირის ფორმას. ყველა შტოს აქვს ამოიჭრილი ტრიკვერტი, რომელიც სამებას ასახავს. ჯვრის ცენტრში არის პატარა მართკუთხედი. ეს ჯვარი ნაპოვნია ქ. კენტერბერიში 1867 წელს და თარიღდება 850 წლით. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ამ ჯვარს ანგლო-საქსონური წამოშობა აქვს.
|align="center"|[[Image:Cantercross.svg|120პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:2000px-Cantercross.svg.png|120პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''ჯვარცმა'''
 
| | '''ჯვარცმა'''
 
|
 
|
ჯვარი და [[იესო]]ს ტანის გამოსახულება ჯვარცმის დროს. ეს ჯვარი არის ფართოდ გამოყენებული [[კათოლიციზმი|კათოლიკურ]], [[ანგლიკანური ეკლესია|ანგლიკანური]], [[მართლმადიდებლური ეკლესია|მართლმადიდებლურსა ]] და [[აღმოსავლეთის ეკლესია]]თა მთელ რიგში.  
+
ჯვარი და იესოს ტანის გამოსახულება ჯვარცმის დროს. ეს ჯვარი არის ფართოდ გამოყენებული კათოლიკურ, ანგლიკანურ, მართლმადიდებლურსა და აღმოსავლეთის ეკლესიათა მთელ რიგში.  
 
|align="center"|[[File:Small crucifix.jpg|75პქ]]
 
|align="center"|[[File:Small crucifix.jpg|75პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''ბერძნული ჯვარი'''
 
| | '''ბერძნული ჯვარი'''
 
|
 
|
ეს ჯვარი არის მართლმადიდებლური და ადრეული ქრისტიანობის უმთავრესი სიმბოლო. მისი ყველა შტო ერთი სიგრძისა. ამ ჯვარს უწოდებენ ბერძნულ ჯვარს, იმიტომ რომ ეს ჯვარი გამოსახული [[საბერძნეთის დროშა]]ზე ({{flagicon|Greece}}) და [[საბერძნეთის გერბი|გერბზე]].
+
ეს ჯვარი არის მართლმადიდებლური და ადრეული ქრისტიანობის უმთავრესი სიმბოლო. მისი ყველა შტო ერთი სიგრძისა. ამ ჯვარს უწოდებენ ბერძნულ ჯვარს, იმიტომ რომ ეს ჯვარი გამოსახული საბერძნეთის დროშასა და გერბზე.
|align="center"|[[Image:Greek cross.svg|120პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:Greek_cross.svg.png|120პქ]]
 
|-
 
|-
| | '''ფლორიანის ჯვარი'''
+
| | '''ფლორიანეს ჯვარი'''
 
|
 
|
ჯვარი მიღებულია, როგორც ხანძარწინააღმდეგი ემბლემა, ასევე არის წმ. ფლორიანის<ref>წმინდა ფლორიანე არის [[პოლონეთი]]სა და [[ავსტრია|ავსტრიის]] მფარველი.</ref> სიმბოლო. ფლორიანის ჯვარი ჰგავს მალტიისა და პეტის ჯვარს, თუმცა ამ ჯვარს მრგვალი ხელები აქვს. ჯვრის ორივე ვერსია აქ არის მოყვანილი.
+
ჯვარი მიღებულია, როგორც სახანძრო ემბლემა, ასევე არის წმ. ფლორიანეს<ref>წმინდა ფლორიანე არის პოლონეთისა და ავსტრიის  მფარველი.</ref> სიმბოლო. ფლორიანის ჯვარი ჰგავს მალტიისა და პეტის ჯვარს, თუმცა ამ ჯვარს მრგვალი მკლავები აქვს. ჯვრის ორივე ვერსია აქ არის მოყვანილი.
|align="center"|[[Image:FlorianCross1.PNG|120პქ]]<br>[[Image:FlorianCross2.png|120პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:FlorianCross1.png|120პქ]]<br>[[ფაილი:FlorianCross2.png|120პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''აღმოსავლური მართლმადიდებლური ჯვარი'''
 
| | '''აღმოსავლური მართლმადიდებლური ჯვარი'''
 
|
 
|
 
ასეთი ჯვარი მიღებულია [[მართლმადიდებლობა|ტრადიციულ მართლმადიდებლურ ეკლესიებში]] ასევე [[აღმოსავლური ტიპიკონის კათოლიკური ეკლესია|აღნოსავლურ კათოლიკურ სამყაროში]]. ჯვარზე ასახულია ასოები <span style="color:#000000;font-family:Georgian">IC XC</span>, რომლებითაც მართლმადიდებლურ სამყაროში [[იესო]]ს სახელის ინიციალები აღინიშნება.
 
ასეთი ჯვარი მიღებულია [[მართლმადიდებლობა|ტრადიციულ მართლმადიდებლურ ეკლესიებში]] ასევე [[აღმოსავლური ტიპიკონის კათოლიკური ეკლესია|აღნოსავლურ კათოლიკურ სამყაროში]]. ჯვარზე ასახულია ასოები <span style="color:#000000;font-family:Georgian">IC XC</span>, რომლებითაც მართლმადიდებლურ სამყაროში [[იესო]]ს სახელის ინიციალები აღინიშნება.
|align="center"|[[Image:Slavcross.png|85პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:Slavcross.png|85პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''წმინდა ბრიჯიდის ჯვარი'''
 
| | '''წმინდა ბრიჯიდის ჯვარი'''
ხაზი 75: ხაზი 75:
  
 
თვით სახელი ბრიჯითი წარმოიშვა ბრიგითისაგან (ან ბრექეთისგან), რომელიც [[კელტები]]ს წარმართული რელიგიის მთავარქალღმერთის სახელია.
 
თვით სახელი ბრიჯითი წარმოიშვა ბრიგითისაგან (ან ბრექეთისგან), რომელიც [[კელტები]]ს წარმართული რელიგიის მთავარქალღმერთის სახელია.
|align="center"|[[Image:St Brigid.png|120პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:St_Brigid.png|120პქ]]
 
|-
 
|-
 
| | '''ხი-რო'''
 
| | '''ხი-რო'''
 
|
 
|
 
ჯვარი, რომელიც კონსტანტინე დიდის დროს სახელმწიფოს სიბმოლად იყო მიღებული. ჯვარი შედეგბა ორი ბერძნული ასოსგან [[ხი (ასო)|'''<span style="color:#000000;font-family:Garamond">χ</span>''']] და [[რო (ასო)|'''<span style="color:#000000;font-family:Garamond">ρ</span>''']], რაც სავარაუდოდ ქრისტიანობას ნიშნავს.  
 
ჯვარი, რომელიც კონსტანტინე დიდის დროს სახელმწიფოს სიბმოლად იყო მიღებული. ჯვარი შედეგბა ორი ბერძნული ასოსგან [[ხი (ასო)|'''<span style="color:#000000;font-family:Garamond">χ</span>''']] და [[რო (ასო)|'''<span style="color:#000000;font-family:Garamond">ρ</span>''']], რაც სავარაუდოდ ქრისტიანობას ნიშნავს.  
|align="center"|[[Image:Labarum.png|120პქ]]
+
|align="center"|[[ფაილი:Labarum.png|120პქ]]
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
2. ქართლური ვაზის ჯიში
+
 
 +
:2. ქართლური ვაზის ჯიში
 +
:3. იგივეა, რაც [[ხატი]] (აღმ. საქ. მთიანეთი)
 
----
 
----
 +
'''შენიშვნა:'''
 
[[კატეგორია:ჯ]]
 
[[კატეგორია:ჯ]]
 
[[კატეგორია:შიდა ქართლი]]
 
[[კატეგორია:შიდა ქართლი]]
 
[[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
 
[[კატეგორია:მითი, კულტი, რიტუალი]]
 
[[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]
 
[[კატეგორია:მევენახეობა-მეღვინეობა]]

მიმდინარე ცვლილება 09:45, 16 სექტემბერი 2020 მდგომარეობით

ჯვარი


1. ფიგურა, რომელიც შედგება ორი გადამკვეთი ზოლისგან ან მართკუთხედებისგან. ხშირად კუთხე 90° შეადგენს. ზოლები ტრადიციულად ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად განლაგდებიან. ის ადამიანობის ერთ-ერთი ყველაზე ძველი სიმბოლოა, რომელიც გამოყენებულია მრავალ რელიგიასა და კულტურაში, მაგრამ ყველაზე ხშირად მას ასოცირებენ ქრისტიანობასთან;
ჯვრის ტიპი აღწერა სურათი
ქრისტიანული ჯვარი ასევე ცნობილია, როგორ ლათინური ჯვარი. არის ქრისტიანობის ყვალაზე გავრცელებული სიმბოლო. ჯვრის აღმოჩენა იესოს მოწამეობრივ სიკვდილთან არის დაკავშირებული, რომელსაც მან ჯვარზე მიიღო. 2000px-Christian cross.svg.png
ანხი

ასევე ცნობილია, როგორც ეგვიპტური ჯვარი, ნილოსის გასაღები, მარყუჟული ჯვარი. ძველ ეგვიპტეში იყო სიცოცხლისა და მოსავლის სიმბოლო. ქრისტიანობაში ეს სიმბოლო კატეგორიულად დაუშვებელია, რათა ეკლესია მიიჩნევს რომ ეს ეშმაკის ჯვარია. ხშირად ამ ჯვარს გოთები ატარებენ.

2000px-Ankh.svg.png
კოპტური ანხი

კოპტური ანხი არის ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანების ორიგინალური კოპტური ჯვრის თავისებური გამოყენება.

Koptische Ankh.jpg
ორიგინალური კოპტური ჯვარი

ადრეული ეგვიპტელი ქრისტიანები იყენებდნენ ამ ჯვარს.

2000px-Original Coptic cross.svg.png
კოპტური ჯვარი

პატარა წრე ცენტრში, რომლისგანაც პარალელური ზოლების ორი წყვილი გამოდის. ზოლებს შორის, რომლებიც შეადგენენ 90° არის განთავსებული T-ფორმის სიმბოლოები. ეს ჯვარი ასახავს ქრისტეს ჯვარცმას და ადრე ფართოდ გამოიყენებოდა კოპტურ ეკლესიაში, რომლის ცენტრი განთავსებულია ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში.

Coptic-Cross.svg.png
ახალი კოპტური ჯვარი

ეს არის კოპტური ჯვრის ახალი ფორმა, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ქრისტიანი ეგვიპტელები და თვით კოპტური მართლმადიდებლური ეკლესია, რომლის ცენტრი განთავსებულია ეგვიპტის ქალაქ ალექსანდრიაში. ეს ვერსია არის შედგენილი ზევით აღნიშნული ჯვრების საფუძველზე.

Coptic Cross Black Small.png
მზის ჯვარი

ეს სიმბოლო ცნობილია, როგორც მზის ჯვარი და ფართოდ იყენებოდა ამერიკელი ინდიელების სამკურნალო ბორბალში. ასევე არის გნოსტიციზმის მოძრაობათა სიმბოლო.

2000px-Simple crossed circle.svg.png
მაღალი ჯვარი

ცალკე მდგომი კელტური ჯვარი, სიმბოლო, რომელიც ხშირად გვხვდება ირლანდიასა და დიდ ბრიტანეთში. ჯვარი ფართოდ არის გამოყენებული ეკლესიებსა და სასაფლაოებზე.

2000px-Ccross.svg.png
კენტერბერის ჯვარი

გამოიყენება ანგლიკანურ ეკლესიაში. ჯვარს აქვს ოთხი ერთნაირი სიგრძის შტო, რომელიც გამოხარულია რკლის ფორმით ბოლოში. ეს რკალნი შეუღლებლად წარმოქმნიან წრეწირის ფორმას. ყველა შტოს აქვს ამოიჭრილი ტრიკვერტი, რომელიც სამებას ასახავს. ჯვრის ცენტრში არის პატარა მართკუთხედი. ეს ჯვარი ნაპოვნია ქ. კენტერბერიში 1867 წელს და თარიღდება 850 წლით. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ამ ჯვარს ანგლო-საქსონური წამოშობა აქვს.

2000px-Cantercross.svg.png
ჯვარცმა

ჯვარი და იესოს ტანის გამოსახულება ჯვარცმის დროს. ეს ჯვარი არის ფართოდ გამოყენებული კათოლიკურ, ანგლიკანურ, მართლმადიდებლურსა და აღმოსავლეთის ეკლესიათა მთელ რიგში.

Small crucifix.jpg
ბერძნული ჯვარი

ეს ჯვარი არის მართლმადიდებლური და ადრეული ქრისტიანობის უმთავრესი სიმბოლო. მისი ყველა შტო ერთი სიგრძისა. ამ ჯვარს უწოდებენ ბერძნულ ჯვარს, იმიტომ რომ ეს ჯვარი გამოსახული საბერძნეთის დროშასა და გერბზე.

Greek cross.svg.png
ფლორიანეს ჯვარი

ჯვარი მიღებულია, როგორც სახანძრო ემბლემა, ასევე არის წმ. ფლორიანეს[1] სიმბოლო. ფლორიანის ჯვარი ჰგავს მალტიისა და პეტის ჯვარს, თუმცა ამ ჯვარს მრგვალი მკლავები აქვს. ჯვრის ორივე ვერსია აქ არის მოყვანილი.

FlorianCross1.png
FlorianCross2.png
აღმოსავლური მართლმადიდებლური ჯვარი

ასეთი ჯვარი მიღებულია ტრადიციულ მართლმადიდებლურ ეკლესიებში ასევე აღნოსავლურ კათოლიკურ სამყაროში. ჯვარზე ასახულია ასოები IC XC, რომლებითაც მართლმადიდებლურ სამყაროში იესოს სახელის ინიციალები აღინიშნება.

Slavcross.png
წმინდა ბრიჯიდის ჯვარი

ასეთი ჯვარი მთელი ირლანდიის ტერიტორიაზე გვხვდება. ამ სიმბოლოს ავტორია პრინცესა ბრიჯითი, რომელიც წარმართი მეფის ასული იყო. მან ჯვარი ლერწმისგან შექმნა, სწორედ ჯვარა უკავშირდება ირლანდიის ხალხთა მოქცევა.

თვით სახელი ბრიჯითი წარმოიშვა ბრიგითისაგან (ან ბრექეთისგან), რომელიც კელტების წარმართული რელიგიის მთავარქალღმერთის სახელია.

St Brigid.png
ხი-რო

ჯვარი, რომელიც კონსტანტინე დიდის დროს სახელმწიფოს სიბმოლად იყო მიღებული. ჯვარი შედეგბა ორი ბერძნული ასოსგან χ და ρ, რაც სავარაუდოდ ქრისტიანობას ნიშნავს.

Labarum.png
2. ქართლური ვაზის ჯიში
3. იგივეა, რაც ხატი (აღმ. საქ. მთიანეთი)

შენიშვნა:
  1. წმინდა ფლორიანე არის პოლონეთისა და ავსტრიის მფარველი.
მოძიებულია „http://caucasology.com/wiki/index.php?title=ჯვარი&oldid=12191“-დან