ქართული სკულპტურის ისტორია, ფაქტიურად რელიეფური ქანდაკების ისტორიაა. ჩვენში შემონახულია ამ დარგის თითქმის ყველა სახეობის ნიმუშები - ხეზე, ქვაზე, ლითონზე ნაკვეთი რელიეფები.
ჩვენი კვლევის საგანთან მიმართებით განსაკუთრებით საგულისხმოა საფასადო სკულპტურა - არქიტექტურასთან ორგანულად შერწყმული სკულპტურული რელიეფი და ორნამენტი, რაც გვაძლევს ფასადის გადაწყვეტის სინთეზურ მაღალმხატვრულ ნიმუშებს.

თავისუფლების გზით მიმავალმა ქვეყანამ, ქართული ფერწერის ისტორია დღეს ახლებურად უნდა შეაფასოს. ახლა სწორედ ის ჟამია, როცა უნდა დავივიწყოთ, რომ ვიღაც კომუნისტური რეგალიებით სარგებლობდა და თითოეული მხატვარი უნდა შეფასდეს არა კომუნისტური იარლიყებით, არამედ მხატვრული შემოქმედებით.

ასურელ მამათა მოღვაწეობის შედეგად საქართველოში არაერთი სამონასტრო ცენტრი აღმოცენდა და უკლებლივ ყველა მათგანი დამშვენებულია სხვადასხვა დროის შენობა-ნაგებობათა კომპლექსით, რომელთა შორის უმნიშვნელოვანესი ადგილი, რასაკვირველია, უკავია ღვთისმსახურების აღსასრულებელ ნაგებობებს. ჩვენს მოხსენება შეეხება ზედაზნისა და შიომღვიმის მონასტრებში სატაძრო აღმშენებლობის დასაწყისთან დაკავშირებულ საკითხებს.

XX საუკუნის ბოლო 70 წელი ზოგიერთი ხელოვნებათმცოდნისთვის ქართული სახვითი ხელოვნება დოგმატურ, კარჩაკეტილ, ერთპიროვნულ აზროვნებას ექვემდებარებოდა და ეს აზრი გარკვეულწილად მართალიცაა; ბევრმა მხატვარმა ვერ შეძლო ცდუნებისთვის გაეძლო (სოციალური მდგომარეობის გაუმჯობესება, რეგალიები და სხვა), მაგრამ ისინი ხელისუფლებას მთლად ერთგულად მაინც არ ემსახურებოდნენ, რადგან ზოგიერთი მათგანი ფიქრობდა, რომ მდგომარეობას თვითონ იყენებდა.