1735 წლის 30 ივლისს ქართლ-კახეთი გათავისუფლდა ოსმალთა 12 წლიანი ბატონობისაგან, მაგრამ, ამავე წლის აგვისტოდან აღმოსავლეთ საქართველოში იწყება "ყიზილბაშობა". ამიერიდან ქართლ-კახეთის მმართველ პირებს ნიშნავდა არა ოსმალეთის, არამედ ირანის ხელისუფლება. ირანის შაჰი მმართველებად ან გამაჰმადიანებულ მეფეებს ნიშნავდა, ან ყიზილბაშ ხანებს.

საქართველოს მართლმადიდებელმა სამოციქულო ეკლესიამ 1917 წლის 12 (25) მარტს აღიდგინა ისტორიული ავტოკეფალია, მაგრამ იმთავითვე პრობლემები შეექმნა სახელმწიფოსთან ურთიერთობაში. 1917 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ რუსეთის დროებითმა მთავრობამ შეინარჩუნა საეკლესიო სფეროს მაკონტროლებელი ორგანო, ობერპროკურორის თანამდებობა, ამას მიემატა სარწმუნოების სამინისტროს შექმნა, რომელსაც ევალებოდა სახელმწიფოსა და ეკლესიის ურთიერთობათა მოწესრიგება.

საქართველოში რკინიგზის მშენებლობა სამრეწველო კაპიტალიზმის განვითარების მძლავრი ფაქტორი გახდა. XIX ს-ის 60-70 იან წლებში რუსეთის მმართველობამ ფოთი-თბილისის რკინიგზის მშენებლობის საკითხი დასვა. ამიერკავკასიაში რკინიგზის გაყვანა რუსეთს დიდ სარგებელს ჰპირდებოდა. რკინიგზით გაადვილდებოდა ჯარების სწრაფი გადაადგილება. რუსეთის არმიის მხედართმთავარი მიიჩნევდა, რომ რკინიგზის გახსნის შემდეგ შავიზღვისპირა გარნიზონი ორ ბატალიონამდე შემცირდებოდა.

კავკასია ოდითგანვე წარმოადგენდა ერთიან, მონათესავე ტომებით (იბერიულ-კავკასიური ტომები) დასახლებულ გეოპოლიტიკურ რეგიონს. რად ღირს თუნდაც ის ფაქტი, რომ ქართულ საისტორიო-ჟამთაღმწერლობით თხზულებათა უპირველესი კრებული "ქართლის ცხოვრება" კავკასიის მოსახლე ტომებს მოიხსენიებს შემდეგი სახელებით: "კავკასნი", "შვილნი კავკასისნი", "ნათესავნი კავკასისნი", "ყოველნი კავკასიის ნათესავნი" და ა.შ.